Open Monumentendag 2025

Open Monumentendag op 13 en 14 september.

Abonneer via deze link gratis op You Tube kanaal Ameland Vandaag en mis geen filmpje meer. Het filmpje is gemaakt met #LiefdevoorAmeland

Column - De r in de maand

De r is weer in de maand en we hoeven niet uit te leggen wat dat betekent. De nazomer schenkt een verrukkelijke uitloper van de zomer, het eerste Dorpsfeest is alweer achter de rug en de tweede en derde staan in de steigers. De vakantie is voorbij, de gevallen laptop is gemaakt en de courgettes uit de groentetuin van broer zijn tot reuzen uitgegroeid. In de soep ermee! Wat stiekels en teentjes knoflook erbij en je hebt een smakelijke, voedzame én gezonde hap.

De reis door Ierland was bijzonder. Tijdens een rondrit hadden we een vakbekwame chauffeur die nog aardig was bovendien. Hij bestuurde de bus, wierp zich op als reisleider, was op en top entertainer en zong als kers op de taart een prachtig Iers lied terwijl hij ons over de smalle weg van de Ring of Kerry loodste.

De man, hij heet Batt, kreeg de lachers op zijn hand met enkele mopjes. Sommige hadden een lange, lange baard, maar zoals Batt ze vertelde waren ze toch te pruimen. Zoals die over de golfbanen in Ierland. Er liggen er nogal wat. Ook Trump-banen. Veel golfbanen, vertelde Batt, hebben strenge regels. Op die ene waar we langsreden is het bijvoorbeeld verplicht, zo zei hij, om een dubbel paar sokken te dragen. Voor het geval je een hole in one slaat.
We passeerden een meer. “In this lake there is hardly any fish", zei Batt. “You catch nothing here but a cold or a flu.”
Ja, Batt wist de sfeer in de bus wel op te warmen. Tot slot zong hij “Oh Danny Boy.” Heerlijk langzaam, minuten lang, met een warm applaus als beloning. Een aanwinst, deze Batt. Beluister hem hier.

Het eerste deel van onze reis van twee weken ging langs de kust en de terugreis ging per trein dwars over Ierland, van Galway naar Dublin terug. We deden alles met het openbaar vervoer en het moet gezegd: de bussen en treinen in Ierland zijn geweldig.

Ergens midden op het grote eiland ontmoetten we bij een bushalte een stel. We zaten op dezelfde bus te wachten en waren allemaal wat onzeker of hij wel zou komen en zo ja, van welke kant dan. Dat links rijden betekent dat de bushaltes aan de andere kant van de weg staan dan waar wij ze willen hebben. Het blijft oppassen. Er ontspon zich een gesprek met de beginvragen: “Waar komen jullie vandaan en waar gaan jullie naartoe?” Het bleken Amerikanen te zijn. Wat of dat ze dachten van Trump, durfde ik in mijn beste Engels te vragen. Nou, ze konden er wel van kokhalzen. Het bleek dat ze feitelijk Amerika voor even waren ontvlucht. Ze werden ziek van het huidige politieke klimaat daar. Aardige mensen, zoals er in Amerika vast en zeker een heleboel wonen. Ik heb met ze te doen. Laten wij hier in Nederland met de komende verkiezingen maar goed uit onze doppen kijken.

Tot slot wil ik er op wijzen dat de vorige column nog altijd staat als een huis en dat het van het grootste belang is dat de Dorpsbelangen de handen ineen slaan en als vertegenwoordiging van de eilanders tot een besluit komen. In november wordt het hele Sunneklaascircus weer opgerakeld door de rechtszaak tegen Jan Roos. Dat geeft ongetwijfeld gedoe. Spreek je uit, Dorpsbelangen, het kan nu nog.

Jeanet de Jong

Tik Column in bij 'Zoeken in dit blog' of klik op Label 'column' onder dit bericht om meer columns te lezen.

De Amelander - September - oktober

Nummer 8

De Amelander, het vrijetijdsmagazine van en voor Ameland' van september en oktober 2025 is het achtste nummer van dit jaar. 

Het is een nummer met aandacht voor bedrijven, activiteiten, sport, natuur en de aanloop naar de Kunstmaand.

Het blad wordt gratis huis aan huis bezorgd op Ameland. In de winkel kost het magazine drie euro. 

In dit nummer:

• Bakkers in Buren
• Mostermannen
• Anita Polet
• De Hollumer molenaars
• Rogge beleeft een tweede jeugd
• Open Monumentendagen
• Helemaal kapot na een potje golf
• De Kooiplaats en zijn bewoners
• Archeologisch bodemonderzoek
• Bomen van Verbinding
• 35 jaar paardenmarathon
• Verhalenpad van Hidde Kat
• Nat zand
• Schoonmaak grafstenen
• Van de melkboer
• Agenda
• Hoog- en laagwatertijden

De Amelander is op veel plekken op Ameland te koop.

• De Amelander - September en oktober
• Uitgever Klaas Touwen
• September 2025
• Jaargang 61 nummer 8
• € 3,00

De Kooiplaats en zijn bewoners

De Kooiplaats en zijn bewoners is een boek over de geschiedenis van de Kooiplaats door de jaren heen, van 1705 tot heden. Het is een eigen uitgave van Anne de Jong. Het ontwerp van de voorkant is van de hand van Walter Kiewied.

Veertig jaar geleden ontmoette Anne de Jong Juulka Kiewied. Zij zou later zijn vrouw worden. Juulka is geboren en getogen op de Kooiplaats, een plek met een boeiende geschiedenis, zeker ook door de eendenkooi die daar te vinden is. Die kooi is nauw verbonden met de Nassau's. Anne de Jong beschrijft de geschiedenis en de ontwikkeling van De Kooi aan de hand van archiefmateriaal, anekdotes en verhalen uit overlevering.

Het boek is via de schrijver te koop.

Ik neem de tijd om het te lezen en er een recensie over te schrijven. Die zal zeker milder en vriendelijk zijn dan de recensie van het boek 'Geduld'. Wat dat betreft kan Anne gerust zijn. Het valt te bewonderen dat de schrijver de moeite heeft genomen de geschiedenis van de Kooiplaats te boek te stellen. Het moet een hele klus zijn geweest.

Op de eerste blik zie ik wel wat slordigheden. Een ontbrekende punt op de achterflaptekst, een niet ingevuld ISBN voorin het boek, maar ik reken erop dat de inhoud deze foutjes snel laat vergeten. Als het boek uit en de recensie geschreven is meld ik me hier.

• De Kooiplaats en zijn bewoners - De geschiedenis van de Kooiplaats achter Buren, van 1705 tot heden
• Anne de Jong
• Eigen uitgave
• ISBN 9789403824574
• Augustus 2025
• € 17,50

Geduld - Recensie

‘Geduld’ is het spannende vervolg op het boek: ‘Getuige’', schrijft de achterflap. Van ‘Getuige’ had ik al eens een recensie geschreven. Zonder veel aardigheid, overigens. Het is veel plezieriger om met enthousiasme over een boek te schrijven, maar wat betreft Gert van Veen zijn ‘Ameland politiethrillers’ krijg ik weinig positiefs uit de pen. Zoals er bij mij geen enkele liefde voor Gert van Veens schrijfsels wil ontspruiten, zo schrijft Van Veen liefdeloos over het eiland waar hij zijn verhaal situeert.

Het boek ‘Geduld’ kwam al in 2022 uit. Ik heb het niet zelf gekocht, maar kreeg het. Het werd in mijn brievenbus gedropt. Eerlijk gezegd wilde ik er geen geld aan uitgeven, maar was ik wel nieuwsgierig of dit boek beter was dan het eerste. Voordat ik me tot lezen ervan kon zetten lag het een paar jaar op de plank. Nu heb ik het eindelijk uit. 

Was Van Veens Ameland in ‘Getuige’ een streng gelovig nest vol anti homo sentimenten, in ‘Geduld’ ligt juist de nadruk op homoseksuele escapades. In ‘Getuige’ moet de lezer zich door pagina’s vol onanie worstelen; in dit werk druipt de homoseks uit het binnenwerk.

Waren het nu maar met smaak en erotiek beschreven escapades. Het blijft helaas hangen in ordinaire flarden van mannen die mannen willen, mannen die mannen met hun ogen en jeweetwel verslinden en huis-tuin-en-keuken situaties die worden overgoten met een kwakje.

Het boek is ook een aaneenrijging van slordigheden. Alsof er geen redactie aan te pas is gekomen. Zetfouten, dubbele woorden, geknipte en fout geplakte zinnen, komma’s die punten moeten zijn, schuine strepen die zomaar ergens in een tekst verschijnen en schrijffouten. Er staat een variant in die ik nog nooit ben tegengekomen: een voltooid deelwoord met td op het eind.

Van Veen schrijft consequent het tussenvoegsel van een naam met een kleine letter, ook als er geen voornaam voor staat. Dat deed hij in het vorige boek ook al en deze uitgave is wat dat betreft geen verbetering.
Irritant zijn de herhalingen, geëtaleerd als ‘zie mij eens leuk en origineel zijn’. Hoe vaak kun je straffeloos in een tekst schrijven dat je de telefoon opneemt door op het groene telefoon icoontje te drukken? Eén keer, lijkt me en daarna is die zin uitgewerkt. Het komt in het hele boek vele malen voor, net als de variant van het rode telefoontje bij het afsluiten van het gesprek. Tot vervelens toe laat de schrijver iemand een patroon op de telefoon tekenen voor het ontgrendelen.
Eén keer, Van Veen, dan weten we het wel!

De ene keer varieert de schrijver op echte namen en de andere keer gebruikt hij de werkelijke benaming. Zo heet het festival KunstVirus in plaats van Kunstmaand. Leuke vondst? Mwah!

In het verhaal lijkt Ameland Gronings, onder het Groninger Provinciale bestuur te vallen en bij politie Regio Groningen te horen. Het is als in dat duur betaalde reclamefilmpje om vakantiehuisjes op Ameland te verkopen: “Dat mooie eiland Ameland, dat bij de provincie Groningen hoort.” Niks ten nadele van Groningen, maar Ameland hoort bij Friesland, brengt doorgaans zijn patiënten naar het ziekenhuis in Leeuwarden en heeft te maken met Regio Friesland wat de politie betreft. Het feitenonderzoek voorafgaand aan het schrijven van dit boek verdient een onvoldoende.

Wat irritant is het zich voorstaan op kennis van films, die te pas en te onpas in de tekst gemanoeuvreerd is, zonder functie, zonder vervolg en soms tot in den treure herhaald.

Ach, zo kan ik nog wel even doorgaan. Het maakt de recensie er niet gezelliger op. Het boek is al drie jaar in de verkoop, dus wie het graag wil lezen heeft allang een exemplaar aangeschaft. Ik ben de laatste om aankoop te stimuleren.

Van Veen is wars van variaties en synoniemen. Het maakt het lezen van het boek er niet lekkerder op.

Bij sommige gebruikte begrippen is het een kwestie van klok en klepel of van gehussel van talen. Oorwurm is een correct Nederlands woord. Toch heeft Van Veen in een verder Nederlandse tekst het een paar keer over ohrwurm. Op zijn Duits is het inderdaad Ohrwurm, maar dan met een hoofdletter. En waarom gebruik je Ohrwurm als er een prima Nederlands woord voor bestaat? Het gebruik van Engelse termen is van hetzelfde laken een pak. Het wordt echt vervelend als die termen telkens weer worden opgewarmd en hergebruikt.

En dan zijn er nog de spreekwoorden, het heerlijke figuurlijke taalgebruik van de spreekwoorden. Mits ze goed worden gebruikt en niet worden verhaspeld tot vlaggen op modderschuiten. In iemands voetsporen lopen? Het spreekwoord maakt gebruik van treden: In iemands voetsporen treden. Je wordt niet van een gewisse dood gered, maar van een wisse dood. Als je alles weet dan weet je van de hoed en de rand en niet van de rand en de hoed. Een moeder van twee door geweld omgekomen kinderen maakt niet als een kat in het nauw rare sprongen. Dat is een heel lelijke beeldspraak voor een moeder die van verdriet niet weet waar ze het zoeken moet.

En het houdt niet op. Zo is iemand tot ver achter de oren verliefd op een van de hoofdfiguren. Niet tot over zijn oren maar ‘tot ver achter zijn oren’ verliefd. Dit soort slordigheden maakt dat je je achter de oren blijft krabben.

En ja hoor, daar hebben we het weer. Het eiland Ameland wordt gebruikt als plaats delict, zonder kennis van zaken over de situatie ter plekke. Op het Oerd (het Oerd en niet de Oerd of De Oerd) staat bijvoorbeeld geen bos en op Ameland zijn ballonoplatingen al jaren verboden.

Waarom gaat een schrijver niet eerst op zo’n eiland kijken, denk ik dan, als hij er zo graag over wil schrijven?

“'Geduld' is het spannende vervolg op het boek: ‘Getuige’.” Dat staat op de achterflap. In feite is ‘Geduld’ een herhaling van zetten, een opeenstapeling van fouten. Het heeft een paar jaar geduurd voor ik het boek ter hand nam, ik heb het een paar keer weggelegd na lezing van enkele bladzijden. Afgelopen week heb ik doorgezet. Deze recensie is het verslag van weinig leesplezier. 

Slechts één onderdeel was werkelijk vermakelijk: er komt een Jeannette de Oude voor in het verhaal, een reporter die zich gespecialiseerd heeft in de roddel. Zou dat iets te maken kunnen hebben met mijn recensie op ‘Getuige’? Zou zomaar kunnen. 

Jeanet de Jong

Lees hier over Geduld, het boek dat in 2022 uitkwam.