Delftware Collections Volume III - The Youg Nightingale

Delftware Collections

In 'Delftware Collections Volume III - Wining and Dining, Gifts and Amusements, European Influences' staat een artikel over een wandbord van 'Schipper Hendrik Jakobs Nagtegaal van Ameland Anno 1723 Den 10 April'. Deze tekst staat op dat wandbord, samen met een driemaster met Amelander vlaggen en het rood-wit-blauw van de Nederlanden.

Het schip heet De Jonge Nagtegaal, The Young Nightingale. Dit boek is in het Engels uitgegeven. Op de achtersteven staat de naam met het jaartal 1715. Het is gemaakt in de tijd dat Ameland nog een onafhankelijk eiland was en een kleine, maar wel neutrale zeenatie. Vanwege de neutraliteit kon het schip de Amelander vlag voeren, waardoor ze in de vroege 18e eeuw vrij naar de Baltische zee konden varen. 

De Jonge Nagtegaal was een fluit, een zeer efficiënt vrachtvervoerder, al heeft de plateelschilder niet helemaal de ronde vorm van de boeg goed heeft getroffen. Toen dit bord werd gemaakt, in 1723, was De Jonge Nagtegaal van Hendrik Jacobs Nagtegaal. Hendrik werd in Hollum geboren op 25 november 1691 als oudste zoon van schipper Jacob Geerts Nagtegaal. Nagtegaal was een schippersfamilie. Tussen 1712 en 1727 voer De Jonge Nagtegaal tussen Amsterdam en de Baltische Staten met stoffen, snoep, tabak en specerijen zoals rozijnen, peper, suiker, zout, nootmuskaat en kaneel. Het schip kwam terug met hennep, rogge en andere granen, bont, potas, leer, pek, ijzer en hout. Hendrik participeerde in Baltische graanhandel, dat de moederhandel werd genoemd, belangrijk voor de handel en Hollandse economie van die tijd. 

Hendrik zijn vaarten staan geregistreerd in de Sonttolregisters, maar geen van die data correspondeert met de 10 april 1723 die op het bord staat. Het kan zijn dat het de dag van de veilige terugkeer is van Hendriks vader Jacob, die een zware reis had vol stormen en bijna strandingen op ondiepten, maar desondanks zijn vracht laadde en loste. Hij deed zes maanden over die reis van Danzig naar Holland, en voer op 10 april 1723 veilig de haven binnen. 

Het bord in Museum Sorgdrager - Foto Jeanet de Jong

Het bord van Delfts aardewerk is te zien in Museum Sorgdrager in Hollum. Pieter-Jan Borsch heeft ervoor gezorgd dat het daar is ondergebracht. 

• Delftware Collections Volume III - The Youg Nightingale
• Linda H. Roth
• Uitgegeven door Bronson Antiquairs of Amsterdam
• ISBN 978 94 90782 25 2
• 2021
• € 42,50