375 jaar St. Clemens Ameland

Het boek '375-jarig St. Clemens Ameland' is een jubileumboek, geschreven door pastoor Henk Nota. Het beschrijft de geschiedenis van de parochie op Ameland. Het boek wordt meteen na de Pontificale Hoogmis ter ere van het jubileum op 21 november 2021 gepresenteerd.

 

In 1646 vestigde de Jezuïetenpater Petrus Codde zich definitief in een tot kerkje en pastorie omgebouwde oude bierbrouwerij aan de Ballumerweg in Nes. Dat was het begin van de statie St. Clemens. Tot nu toe hebben 48 pastoors gewerkt aan de opbouw van de Rooms Katholieke geloofsgemeenschap op het eiland. Daarnaast waren er vele ‘vakantieproesters’ die gezamenlijk met de vele niet te tellen vrijwilligers een mooie parochie-gemeenschap hebben opgebouwd. 

 

In 1853, bij het herstel van de bisschoppelijke hiërarchie, werd de statie op Ameland een parochie, genoemd naar de H. Clemens. De parochie St. Clemens is per 1 januari 2020 toegetreden tot de fusieparochie Pax Christi, bestaande uit de voormalige parochies H.  Martinus en H.H. Bonifatius en Gezellen te Dokkum, de H. Martinus te Burgum en de statie St. Egbert op Schiermonnikoog. Binnen deze fusieparochie heeft Ameland een eigen status gekregen en werd de parochie omgevormd tot rectoraat St. Clemens. Het rectoraat is binnen het grondgebied van de parochie Pax Christi dus een zelfstandig ‘staatje’ met een eigen priester/rector en een eigen kerkbestuur dat zorgt voor de gebouwen, het kerkhof, de financiën en de administratie.

Dat eigene is de Amelanders niet vreemd. Immers vanaf het ontstaan van Ameland, de tijd van de Hoofdelingen en Heeren van Ameland (Jelmera/Camminga) had Ameland een eigen vissersvloot en walvisvaart en is het eiland altijd onafhankelijk en neutraal gebleven. Vanaf 1704 onder de Prinses van Nassau en haar opvolgers was het een zelfstandig ministaatje. 

 

In 1798 werd Ameland een gemeente van het gewest Friesland en viel het onder het Koninkrijk der Nederlanden. De bevolking was arm en pas in de 20e eeuw kwam er grote verandering door onder meer het toerisme. De werkers in de wijngaard des Heren bouwden achtereenvolgens  drie kerken en drie pastorieën en lieten twee begraafplaatsen aanleggen. Vanuit de kerk stichtte men een eigen lagere school, genoemd naar de grote Amelander zoon Jan de Jong en een kleuterschool. Beide zijn 1980 samengesmolten tot de basisschool.

 

In 2021 bestaat de geloofsgemeenschap op Ameland 375 jaar. Een goede reden om dit  jubileum te vieren met een mooie liturgische viering en de uitgave van een gedenkboek.

 

Het gedenkboek bestaat uit drie delen en bevat 23 hoofdstukken met 354 bladzijden en meer dan 250 foto’s. In deel 1 bestaan de eerste drie hoofdstukken uit de memoriaalboeken van de parochie, met letterlijke aantekeningen van de pastoors te beginnen bij pastoor Scholten. Hij beschrijft de kerstening van Ameland beschrijft, omkleed met vele nieuwsgierige geschiedenisfeiten en beschreef de ontwikkeling van de statie op het eiland. In deel 2 een hoofdstuk gewijd aan de abdij Foswert op Ameland en dan volgen negen beschrijvingen van leven en werk van de priesters en pastoors die vanaf  1646 tot heden in de statie en parochie hun verblijf hebben gehad. De pastoors Pennaert, Artz, Westers en Kaalberg hebben met hun belevenissen een onuitwisbaar spoor achtergelaten. Dat geldt ook voor pastoor Scholten zelf en Kardinaal De Jong die beiden een apart hoofdstuk hebben gekregen.

In deel 3 komen in tien hoofdstukken allemaal onderwerpen aan de orde die nauw verbonden zijn met de parochie St. Clemens: de op Ameland geboren priesters, broeders, fraters en zusters, het werk en verblijf van de zusters Dominicanessen van Neerbosch, een beschrijving van de vele broederschappen en verenigingen, het armbestuur, over de klokken, het orgel en de koren, de Kardinaal De Jongschool, de omgekomen zeelieden van de parochie en de Duitse kindervakantiekampen.

 

Na 21 november is het te koop in de boekhandel of bij Henk Nota te bestellen per e-mail: hnota@home.nl

• 375 jaar St. Clemens Ameland
• Registrum Memoriale Parochiae St. Clementis in Insula Ameland
• Henk Nota
• ISBN 9789491141225
• 21 november 2021
• € 30,--