 |
| Strandpalen |
Martijn de Groot begon met het maken van strandpaal foto's op zijn iPhone. Het idee om er wat mee te doen ontwikkelde zich al doende. Eerst maakte hij er prentbriefkaarten van. De kaarten met nummers van 1 tot en met 100 zijn gedrukt te koop via de website www.strandwachters.nl. Voor elke verjaardag en elk jubileum tot 100 jaar is een kaart te bestellen. Zo begon het en dat liep uit op een boek over strandpalen.
Honderden kilometers kust
Het wandelen was goed voor de gezondheid van Martijn, die aan diabetes lijdt, en louterend voor de geest. Hij wilde steeds meer weten over het waarom van de palen en wat de kleuren en symbolen betekenen. Dat heeft hij uitgezocht en royaal geïllustreerd met foto's van de strandpalen in een boek vorm gegeven. De lezer wandelt met de schrijver en fotograaf mee. Hij vertelt hoe zwaar het loopt in het rulle zand en welke route hij ontwikkelde om zowel alle palen te fotograferen als een beetje lekker te lopen. Het werd een zigzag met rechte stukken tussen de kartels. Op de punten van de kartels staan de palen en op de rechte stukken is het strandzand hard en goed begaanbaar. Het verlengde de wandeling aanzienlijk. De Nederlandse kust is 350 kilometer. Martijn trok daar de dijken en betonnen zeeweringen van af en hield 290 km kust over. Hij wandelde veel meer omdat er ook heen en terug gewandeld moet worden en het nooit in rechte lijn van paal naar paal gaat. Martijn komt zo op wandelingen van in totaal zo'n 750 kilometer. Hij deed er een paar jaar over. Hij leerde het kustlandschap goed kennen en genoot van de expedities. Zijn belevenissen en overdenkingen worden afgewisseld met feitelijke informatie over het strandpalensysteem, het uiterlijk en het beheer van de palen. De geschiedenis komt ook ruim aan bod en het geheel wordt gelardeerd met gesprekken die hij voerde met lokale kenners.
Strandpalen op Ameland
Hoofdstuk 9 gaat over de strandpalen op Ameland. Hier zijn veruit de meeste palen bewaard gebleven, constateert Martijn, en wordt er met de meeste zorg naar het strandpalensysteem omgekeken. De palen worden nog altijd gebruikt als oriënteringspunt. Bij paal 3 stortte de oude boorlocatie van de NAM in zee ("opgedoekt" schrijft Martijn over de boorlocatie. Feitelijk verdween het platform begin januari 2019 in zee, inclusief de vervuilde grond) en bij paal 22 lag een drenkeling te water die ternauwernood kon worden gered. Bij nood weten hulpdiensten door de kilometerpaal te noemen waar de calamiteit is.
Witte en rode koppen
De palen in de binnenduinen zijn op Ameland blijven staan. De hoofdpalen hebben witte koppen en de hulppalen rode. Martijn heeft met Tonnie Overdiep gesproken, voormalig hoofd Technische Dienst van Rijkswaterstaat. Het is mede aan Tonnie te danken dat er nog palen op Ameland zijn te vinden. De meeste zijn in de jaren 90 verwijderd, maar Ameland verzette zich daartegen. Toen de strandpalen voor de strandmetingen niet meer nodig waren, was het onderhoud een punt. Martijn spreekt ook met Gerrit Rijkers die zich tegenwoordig bekommert om de palen. Het geeft een mooi inzicht in de liefde voor de strandpaal.
Laatste paal
Een tiental kilometers van de 750 die hij heeft gelopen zitten in het staartje van Ameland. De laatste paal die hij er vindt is paal 24. De foto van de paal die net met zijn kop boven het strand uitsteekt staat in het boek.
Boorlocatie bij paal 3
Wat ik mis in het hoofdstuk over Ameland zijn de bijzondere geschiedenissen die zich afspeelden bij bepaalde palen. De verdronken reddingbootpaarden worden summier aangestipt, de zandsuppleties niet behandeld, het bedroevende geval van de boorlocatie bij paal 3 die in zee verdween en het groene strand bij Ballum niet uitgewerkt of niet eens benoemd en ook de tot de verbeelding sprekende strandingen en de dramatische geschiedenissen van verdrinkingen en reddingen bij bepaalde paalnummers worden niet aangehaald. Juist op die verhalen had ik gehoopt.
Gelderse en Groningers
Het boek kent wat zetfoutjes en wat de schrijver over de paarden van de paardenreddingboot schrijft is vanzelf een onvergeeflijke misser. Martijn schrijft dat het Friese paarden zijn die de bootwagen naar het Suudwest trekken. Dat is niet het geval, er komt geen Fries aan te pas. Het is de paardenreddingboot van Terschelling die sinds een paar jaar Friezen inspant om naar het strand te gaan. De Amelander reddingboot wordt door Gelderse en Groningers getrokken.
Verhalenpad
Het is een mooi boek geworden, eentje die wat mij betreft inspireert tot koppelen van eilandverhalen aan de informatie die Martijn de Groot verzamelde. Het zaadje voor een Strandpalen Verhalenpad is geplant. In navolging van het Verhalenpad van Hidde Kat. Ik heb er nu al zin in.
- Strandpalen van Nederland - Het meetlint langs de Noordzeekust
- Martijn de Groot
- Uitgeverij Anoda
- ISBN 978-94-91899-51-5
- € 27,95
- 15 september 2023
Donderdag 22 februari 2024 komt Martijn de Groot naar Ons Hol in Hollum en vertelt over zijn boek en belevenissen.
Deze zomer organiseert Jeanet de Jong het Strandpalen Verhalenpad. Kijk in de agenda wanneer.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten