Fotografie vroeger en nu

Fotografie vroeger en nu

'Fotografie vroeger en nu - Evolutie van de fotografie en foto-camera' is een boekwerkje van P.B. Schuringa.

Het 13 pagina's dikke werk behandelt de ontwikkeling van camera en fotografie vanaf het eerste begin tot aan 1991. Het is een catalogus bij een tentoonstelling over dit onderwerp Dat was het jaar van verschijnen van deze uitgave. Schuringa moet niet zoveel hebben van automatische instellingen en infraroodmeting. Dat hadden de moderne camera's van 1991. Intussen zijn we al een paar stappen verder naar de digitale camera en de mobiele telefoons waar je mee kunt fotograferen en filmen. Die sprong der techniek is in dit werk niet behandeld. Schuringa is een man van de gevoelige plaat, het fotorolletje en de handmatige instellingen, hij houdt van 'de schilder met licht'. In de loop der jaren heeft hij zijn eigen verzameling uitgebreid tot een van museale waarde. Het is bij hem thuis aan de Ridderweg te bekijken. De liefhebber zal er zijn ogen uit kijken.

Het boekje is te koop in Museum Sorgdrager in Hollum en kost een paar centen. 

• Fotografie vroeger en nu
• Piet Schuringa
• December 1991

Marjolein Bastin Dagboek

Dagboek Marjolein Bastin

Een dagboek schrijf je in wezen voor je zelf, en dat is ook de eerste indruk van dit met een fijne penseel geschilderde logboek (1 januari - 31 december), waarin niet dagelijks de waarnemingen zijn verwerkt, maar vrij willekeurig 3 à 4 dagen per week. Al lezende maakt de auteur je echter deelgenoot van haar natuurbelevenissen in en rond haar huis ergens op de Veluwe, tijdens haar regelmatige vakanties op Ameland en gedurende een verblijf aan de Côte d'Azur. Mèt haar onderga je het geluksgevoel in de lente als ze in het vroege voorjaar de Grote lijster hoort zingen. Haar spontane waarnemingen, die ze deskundig en subtiel met pen en penseel weergeeft, zijn bewonderenswaardig en te veel om op te noemen. 

Het dagboek is tweedehands nog wel te vinden (november 2022).

• Marjolein Bastin Dagboek
• Marjolein Bastin
• Tirion Uitgevers
• ISBN 9789024648931
• 1991

Het zal mijn tijd wel duren

Het zal mijn tijd wel duren

'Het zal mijn tijd wel duren' is een gedichtenbundel van Jacob de Vries. Er staan ook twee gedichten in van zijn vader Eeuwe de Vries. Jacob de Vries werd in 1903 geboren in Hollum. Hij was een van de negen kinderen van Eeuwe en Trijntje de Vries. Als 12-jarige ging hij bij de boer werken in Ballum, en als 16-jarige knaap ging hij naar zee. In 1946 vertrok hij richting Amsterdam en ging in landsmeer wonen en werken in de scheepsbouw. Hij keerde in 1956 met zijn gezin terug naar Ameland. Jacob de Vries overleed in 1974. Vooral in de laatste jaren van zijn leven schreef hij veel gedichten. Op die manier reageerde hij op maatschappelijke ontwikkelingen. Het boekje werd samengesteld en uitgegeven door zijn zoon Jan Jacob de Vries.

Het boekje is anno 2021 in het tweedehands circuit nog wel te vinden.

• Het zal mijn tijd wel duren
• Jacob de Vries
• Samengesteld en uitgegeven door Jan Jacob de Vries
• 1991

Monument van de Maand Hollum - Lesbrief

Lesbrief

'Monument van de Maand Hollum' is een lesbrief van het Gemeenschappelijk Centrum voor Onderwijsbegeleiding in Friesland. Deze lesbrief gaat over Hollum op Ameland. De lesbrief is geschikt voor groepen 7 en 8 van het basisonderwijs en de brugklassen van het voortgezet onderwijs.

• Monument van de Maand Hollum - Lesbrief
• Willem Tjerkstra - Tekst
• Wim Swart en Harmke Boersma - Illustraties
• Uitgegeven door Gemeenschappelijk Centrum voor Onderwijsbegeleiding in Friesland
• Augustus 1991

 

Monument van de Maand Hollum

Monument van de Maand Hollum

De boekjes van Monument van de Maand werden uitgegeven door de Stichting Monument van de Maand Leeuwarden. Hollum was een van de boekjes in de serie Beschermde dorpsgezichten. Het boekje met softcover is 48 pagina's dik en bevat veel illustraties.

Het boekje geeft een beknopt overzicht van dorpstypen en licht tien beschermde Friese dorpsgezichten uit. Het geeft tevens een beschrijving van de geschiedenis van Ameland en het esdorp Hollum.

Monument van de Maand Hollum

• Beschermde dorpsgezichten
• A.J. Wijnsma en Huisman
• Uitgegeven door Stichting Monument van de Maand Leeuwarden
• ISBN 9789073845053
• 1991

Boerderij-onderzoek in Nederland 1914 - 1934

• 
  Boerderij-onderzoek in Nederland  1914 - 1934
• Uilkema, een historisch boerderij-onderzoek
• E.L. van Olst
• Uitgegeven door Stichting Historisch Boerderij-onderzoek
• 1991

Beschermde dorpsgezichten 0

Beschermde dorpsgezichten

Het juni 1991 nummer 3 van het blad Heemschut is een themanummer over monumenten in Friesland. Van Ameland staan de beschermde dorpsgezichten erin.

- De Kerkpaden in Friesland
- Nieuwbouw stadhuis Franeker in historisch stadscentrum
- Vervangende nieuwbouw in Friese stads- en dorpsgezichten
- Een fototocht door de Friese Grietenijen
- Het Friese cultuurlandschap: ontstaan, bedreiging en perspectieven
- Beschermde dorpsgezichten: Ameland centraal
- Zorgen om de historische Overtuin van Oranjewoud
- Een terugblik op de kleine Friese houthellingen
- De oud Friese Greidboerderij te Wartena

Het nummer is antiquarisch nog wel te bemachtigen.

• Heemschut
• Drs. J. Kamerling
• Uitgever Bond Heemschut
• Juni 1991

Amelanderwijs

'Amelanderwijs' is de gemeentegids van Ameland. Hij kwam in april 1991 in een oplage van 2000 stuks. Burgemeester Michiel Zonnevylle schreef het voorwoord en hij legt meteen het doel van de gids uit. Amelanderwijs moet meer inzicht geven in de werkzaamheden van de gemeente en van allen die daarin als bestuurder of medewerker een rol vervullen. Het boekje is 56 pagina's dik en behandelt kort de geschiedenis, het wapen, de vlag, de dorpen, het gemeentebestuur (met foto's van de raadsleden), algemene gegevens van gemeente Ameland, overlegorganen en overige belangrijke instanties. Het binnenwerk is door gemeente Ameland zelf gedrukt, de voorkant door Administratie Centrum Metslawier. Tom Wouters verzorgde de foto's in de uitgave. Alle inwoners kregen de gids huis aan huis en nieuwe inwoners kregen hem uitgereikt. 

• Amelanderwijs
• Gemeente Ameland
• April 1991

De Koningin Wilhelminaschool op Ameland

De Koningin Wilhelminaschool

'De Koningin Wilhelminaschool op Ameland - De geschiedenis van het Christelijk onderwijs te Hollum' is te boek gesteld door Jan Blaak uit Appingedam.

De omslag van het boek is getekend door Martin Marra, destijds buurman van de nieuwe school aan de Yme Duneweg en voormalig reclametekenaar bij Van Gend & Loos. Hij tekende de oude Burenlaan- en de nieuwe Yme Dunewegschool.

Het boek staat stikvol foto's en illustraties. Ook van de oude school aan de Burenlaan. Niet overal staan fotobijschriften bij en dat is dan weer jammer.

Hier en daar ontbreken ook de jaartallen van de jaren waarin de foto's zijn gemaakt, waardoor de lezer vaak wat zoekende is. Zijn de foto's van de groepen 1 tot en met 8 achterin het boek de groepen uit schooljaar 1990-1991? Het staat er niet bij. En wie is die man op de achterzijde van het boek?

Ook is de opmaak rommelig, met teksten die niet op hun plaats staan, veel cursief en namen die niet goed of niet volledig zijn geschreven. Leuke aanvulling zijn de twee opstellen van kinderen over Ameland, al waren die met een wat speelsere opmaak meer tot hun recht gekomen. Dat de geschiedenis van de school is beschreven is waardevol, maar dat er in het 'Tot besluit' expliciet staat dat kinderen die naar de christelijke school zijn gegaan iets hebben meegekregen in hun leven dat de openbare school niet biedt is iets dat je moet 'geloven'. Het is een hautaine kijk op de gemeenschap en je moet je kinderen dat maar net willen meegeven. 

"Op de Christelijke school wordt nog altijd geleerd dat de mens zondig is van nature, maar dat God door Zijn Zoon Jezus Christus alleen vergeeft, die hun zonden belijden." Dat is wat de kinderen, volgens het boek van Blaak, meekrijgen op de School met de Bijbel. De kinderen op de openbare school ontberen dat, maar het is voor mij geen vraag of ze daar bedroefd om moeten zijn; zij gaan onverdeeld naar het openbaar onderwijs. 

Blaak wordt belerend - je mag hopen in opdracht van het schoolbestuur, want anders vliegt hij hier wel heel erg uit de bocht - en predikend en persoonlijk krijg ik daar de kriebels van. In zijn 'Tot besluit' trekt hij de broek van de dominee en meest 'fiene' leerkracht aan om te besluiten met: "De Heer zij met u allen." De school had een beter boek verdiend.

• De Koningin Wilhelminaschool op Ameland
• Jan Blaak
• Noorderboek in Groningen
• ISBN 90 6950 034 5
• 1991

Ameland kadastraal 1832

Ameland kadastraal 1832

Jan Bleeker verzamelde lijsten en omschrijvingen van eigenaren der gebouwde vaste eigendommen van 1832 en de minuutplan van 1830 op Ameland. Hij zet de topografie van 1991 naast die van 1830.

• Ameland kadastraal 1932
• J. Bleeker
• Eigen uitgave 
• 1991

De Kooiplaats op Ameland

De Kooi, de Oostkooi of Kooiplaats zijn in de volksmond plaatsaanduidingen voor het woon oord ten oosten van Buren, waar slechts enkele gezinnen wonen en waar de eendenkooi is. P. Heslinga schreef er een boekje over.

• De Kooiplaats op Ameland
• P. Heslinga
• 1991

Zuivelindustrie te Buren Nes, Ballum en Hollum op Ameland

P. Heslinga gaf in 1991 het boekje 'Zuivelindustrie te Buren Nes, Ballum en Hollum op Ameland' uit, gedrukt in Dokkum. Hij gaat de zuivelverwerking en de zuivelfabriekjes in de dorpen bij langs. Het verhaal is verluchtigd met mooie oude foto's. De zuivelindustrie was een belangrijk facet in het leven van de eilandbewoners. Van de verschillende kleine fabriekjes bleef uiteindelijk een wat grotere coöperatieve zuivelfabriek over. Daar werd kaas, yoghurt en ijs gemaakt, tot 1974. Toen ging de melk naar het vasteland. Heslinga beschrijft het allemaal en zet er ook staatjes met cijfers bij, hoeveel liter melk er werd verwerkt, bijvoorbeeld.

Het boekje is alleen nog antiquarisch te verkrijgen.

• Zuivelindustrie te Buren Nes, Ballum en Hollum op Ameland
• P. Heslinga
• 1991

Plantengroei van de Waddeneilanden

Plantengroei op de Waddeneilanden

Op maar liefst 420 pagina’s wordt de plantengroei op de Waddeneilanden beschreven. Natuurlijk ook die van Ameland, met uitgebreide tabellen, foto’s en onder andere gedetailleerde kaarten van bijvoorbeeld plantengemeenschappen op De Ho'n. 

Op de foto hieronder onder een voorbeeld van zo'n kaart, hier een ingekleurde vegetatiekaart bij paal 23 op de Ho'n.

• Plantengroei van de Waddeneilanden
• Victor Westhoff en M.F. van Oosten
• ISBN  9789050110433
• Uitgever KNNV Uitgeverij
• Uitgave: 1991

Paal 23 op de Ho'n