zaterdag 5 juli 2025

Sinterklaas moderniseert: traditiegetrouw vol verandering

De scriptie
Aafke Bonnet-Bekkema onderzocht Sinterklaas gebruiken in streken in het noorden van Nederland. Ze schreef er haar masterscriptie over. De ondertitel is: 'De viering van het ongeorganiseerde sinterklaasfeest in Leeuwarden, Groningen, Hoorn en regio’s de Friese Wouden, het Hogeland, het Oldambt en West-Friesland in de periode 1875-1950'. Texel wordt uitgebreid behandeld en ook de Friese Waddeneilanden worden genoemd. Van het Amelander feest staan er een paar foto's in. Sinds het begin van de vorige eeuw is er heel veel veranderd aan hoe wij Sinterklaas vieren en Aafke Bonnet zet de veranderingen op een rijtje. Ze studeerde aan de Open Universiteit Heerlen Kunst- en Cultuurwetenschappen.

Het is een interessante neerslag van een studie hoe gemeenschappen meebewegen met de tijd en hoe veranderingen soms leiden tot afzweren van een gebruik.

De scriptie is via deze link te lezen.

  • Sinterklaas moderniseert: traditiegetrouw vol verandering
  • Aafke Bonnet-Bekkema
  • Open Universiteit Heerlen
  • 2020

vrijdag 4 juli 2025

Column - Potvissperma

Het was weer een week vol drukte en soms haal je je die drukte zelf op de hals. Dat is helemaal niet erg, tenminste, ik vind het niet erg. Glad water is prachtig, zeker als er een mooie lucht boven hangt. Rimpelig water is anders, maar even prachtig; het is geen spiegel, het schittert. 

Het heeft even geduurd, maar in juni, een week voor de langste dag, heb ik voor het eerst dit jaar in zee gezwommen. Tijd en tij liepen telkens uit elkaar, waardoor ik het hoge water steeds miste. Maar nu ben ik dus los. Het water is warm geworden en het zal niet zo lang meer duren voor ik het te warm, vies warm ga vinden. Pislauw water kun je verwachten in een niet al te diep zwembad, maar zo wil ik het Amelander Gat niet hebben.
“Weet jou wel hoe ’t komt dat de see soa soät is?” Broer G gooit hem tijdens het borreluurtje van het familieweekend in het midden. Zou het met PFAS te maken hebben? Ik wist het niet. “Sêg ut maar”, zeg ik.

Wat is er na dat familieweekend wel niet allemaal gepasseerd. We zagen de wolf in schaapskleren in actie, de kop van de VVD. Het liegende en bedriegende en staatsgevaarlijke individu dat van tamelijk links, naar links en groen opschoof om bij rechts een thuis te vinden en daar van binnenuit de partij te vergiftigen en zich zonder scrupules te bedienen van extreemrechtse retoriek. Douwe Bob moet natuurlijk helemaal zelf weten waar hij wel en niet zingt. Vanzelfsprekend worden vooraf afspraken over en weer gemaakt. Je zingt zo en zo lang voor dit geld en onder deze condities. Dilan gooide de handgranaat in de vorm van een tweet en toetsenbordridders trokken daar, veilig vanachter hun laptopje, de pin uit. Iemand met de dood bedreigen om zijn menig is tegenwoordig aan de orde van de dag. “Wat hebben die bedreigers in hun leven gepresteerd?” denk ik dan, behalve dan dat ze de pestkop van schoolplein Internet zijn geworden en het iemand als Douwe Bob zo lastig maken. Ik ben geen fan van Bob, kan niet zo goed naar hem kijken, eigenlijk. Te veel metaal in de mond, te veel tattoos, te eigenwijs door bewust te gaan spelen zoals toen op Oerol, zonder de coronamaatregelen in acht te nemen en het daarmee de organisatie moeilijk te maken. Maar Douwe Bob mag vinden wat hij vindt en zich versieren zo hij wil, ook zonder mij als aanhanger.

Artiesten hebben de macht om met hun stellingname een groot publiek te bereiken en het is mooi en soms ook dapper, dat artiesten van zich laten horen. Waar Douwe op een evenement met bepaalde uitingen niet wenst te zingen, wil Youp op een andere evenement geen grappen maken. Door verkoop van vakantieparken en festivals aan grootinvesteerders zijn we in Nederland de macht over onze eigen parken en festivals kwijt geraakt. Het speelt ook op Ameland. Roompot en Landal vallen onder de paraplu van KKR, de organisatie waar sinds kort ook die leuke Zwarte Cross onder valt. Bij Roompot en Zwarte Cross zit de wolf in het hoogste kamertje, ongezien voor de werkvloer. Wie wil er nu op Roompot nog zo’n omhooggevallen caravan die ‘chalet’ wordt genoemd, voor meer dan duizend euro in de week huren? KKR gaat er met de winst vandoor en investeert dat in zaken waar we eigenlijk verre van willen blijven. Was het nog maar Boomhiemke, zoals Klein Vaarwater, een lokaal bestuurde coöperatie. Jammer genoeg is dat een gepasseerd station, dat is uit handen gegeven.

En de zee? Waarom die zo zout is? Broer G verkoopt het als waar: dat komt door al het potvissperma. Binnenkort, als tij en tijd goed samenvallen, ga ik weer.


Jeanet de Jong


Tik Column in bij 'Zoeken in dit blog' of klik op Label 'column' onder dit bericht om meer columns te lezen.


vrijdag 27 juni 2025

Strandpalen Verhalenpad | Van Suudwest tot paal 2 | Over de strandpalen ...


Een heerlijke wandeling vol verhalen over de strandpalen en geschiedenissen die bij bepaalde strandpalen hebben plaatsgevonden. Aanmelden door te bellen met Jeanet de Jong. Contactgegevens staan rechtsboven. Of reserveren via VVV Ameland.

Abonneer via deze link gratis op You Tube kanaal Ameland Vandaag en mis geen filmpje meer. Het filmpje is gemaakt met #LiefdevoorAmeland.

woensdag 25 juni 2025

Ballumerbocht | KNRM reddingstation Ameland en Zeemanshoop |


Ballumerbocht met het KNRM Reddingstation en Museum Zeemanshoop.

Abonneer via deze link gratis op You Tube kanaal Ameland Vandaag en mis geen filmpje meer. Het filmpje is gemaakt met #LiefdevoorAmeland.

dinsdag 17 juni 2025

Volksgeneeswijzen op de Waddeneilanden

Volksgeneeswijzen
De onlangs ingerichte bibliotheek in een kamer van Museum Sorgdrager geeft onvermoede schatten prijs. Deze brochure 'Volksgeneeswijzen van de Waddeneilanden' is daar een van. Het is een eenvoudig uitgegeven werk, niet meer dan wat dubbelgevouwen a-viertjes met twee nietjes in de rug, maar de inhoud is vermakelijk. Appel eet men op Ameland tegen buikgriep, alsem wordt tussen het linnengoed gelegd tegen insecten en ammoniak verdund met water wrijft men op kwallenbeten. Petroleum werd zowel inwendig als uitwendig gebruikt tegen reumatiek en 's winters dagelijks een lepeltje robbetraan hield je in goede conditie. Van alle Waddeneilanden zijn dergelijke volksgeneeswijzen verzameld.

Ga maar eens naar het museum aan de Herenweg en stap de bieb in. Met dit soort uitgaven ben je zo uren zoet.

  • Volksgeneeswijzen op de Waddeneilanden
  • Magda Prins
  • Maart 1984


De Amelander Juni - Juli 2025

juni en juni nummer
De Amelander, het vrijetijdsmagazine van en voor Ameland' van juni en juli 2025 is het vijfde nummer van dit jaar. 

Het is een nummer met een Aagje de Boer - van der Laag, op het moment van het interview de oudste inwoner van Ameland. Op 22 mei 2025 overleed ze.

Het blad wordt gratis huis aan huis bezorgd op Ameland. In de winkel kost het magazine drie euro. 

In dit nummer:

  • Geel Wit kampioen
  • Bert de Boer
  • Minke Trinks
  • Het WEC in Lauwersoog
  • Wooncentrum Ambla geopend
  • Oorlogsjurk
  • Expositie 'Zomer vol kunst'
  • Dossier Bereikbaarhed
  • Amelandse Voetbalschool
  • Smartphone en ka'newippe
  • Hardlopers voor PLN
  • Exposities Musea
  • Nat zand
  • Agenda
  • Hoog- en laagwatertijden
  • Badtijden
De Amelander is op veel plekken op Ameland te koop.

  • De Amelander - Juni en Juli
  • Uitgever Klaas Touwen
  • Juni 2025
  • Jaargang 61 nummer 5
  • € 3,00

woensdag 11 juni 2025

Vrouwe Rixt van Donia - Moeder van Ameland, Oans Mim

Rixt van Donia trouwt met Watze van Cammingha. Zo wordt ze Vrijvrouwe van Ameland. Ze sluit het eiland in haar hart, zoals de eilanders haar in hun hart sluiten. Ze noemen haar liefdevol ‘Oans Mim’. Rixt en Watze en de kinderen beleven de mooiste tijd op de Camminghaburcht in Ballum. Daar spelen zich vrolijke maar helaas ook dramatische taferelen af.

Team Kruiend IJs brengt in 2025 het verhaal van Rixt als muzikaal verhaal, vertolkt door Anne-Meta Kobes (zang en vertellen), Kees Poulus (zang en gitaar) en Jeanet de Jong (Trekharmonica en vertellen).

Kijk in de Agenda voor de voorstellingen.

  • 20 juni 2025 in de Vermaning in Nes, 20.00 uur.
  • 22 juni 2025 in de Doopsgezinde kerk, Wirdumerdijk 18 in Nes, 15.00 uur.
  • 26 augustus 2025 in de Herenwegkerk in Hollum, 20.00 uur.
  • 3 november 2025 in de Herenwegkerk in Hollum, 20.00 uur. Entree is € 15,00, kaarten zijn te bestellen via VVV Ameland.
  • 13 november 2025 in de Herenwegkerk in Hollum. Entree is € 15,00, kaarten zijn te bestellen via VVV Ameland.
  • 22 maart 2026 in de Sint Petruskerk in Tjerkwerd, 15.00 uur.
  • 25 oktober 2026 in de Doopsgezinde kerk in Holwert, 15.00 uur.

Kijk ook eens op de website Eiland van Verhalen naar alle vertelactiviteiten (Ameland Vertel!, Expeditie Ameland - a storytelling adventure en Kruiend IJs).

Een plaatsje reserveren kan door een mailbericht te sturen naar jeanet.de.jong@knid.nl.

zondag 8 juni 2025

Column - Skroefke

Vandaag ben ik de koningin te rijk, want ik vond het skroefke terug dat ik al anderhalve week kwijt was. Op de knieën over de vloer leverde geen resultaat, maar toen ik vandaag de stofzuiger ter hand nam lag het onverwacht voor de stofzuigermond. Ik kon nog net verhoeden dat het dingetje werd opgezogen. Dat skroefke hoort bij een trekharmonica, die ik helemaal uit elkaar heb gehaald, groen heb gespoten en weer in elkaar schroefde. Leerzaam, want nu weet ik hoe een trekharmonica er van binnen uitziet. Het is overigens een instrument dat niet meer bespeelbaar is. Hij heeft ooit waterschade opgelopen en dat is niet zo goed voor zijn tongen, voor het leer en ook niet voor de kast. Hij dient nu een ander doel - ik heb genoeg harmonica’s die het goed doen - en wordt decorstuk in een voorstelling die De Groene Harmonica heet. Het is niet een Kruiend IJs productie maar een nieuw project met mijn trekzakjuf: zij speelt en ik vertel (en speel een nummer mee). Hilarisch en ontroerend wordt het, spannend en met mooie muziek. Op 8 februari 2026 spelen we hem in de Herenwegkerk in Hollum. Bekijk hier de agenda.

Het vinden van het skroefke sluit een rare week af, een week waarin het kabinet viel. Op Facebook schreef en deelde ik er verschillende posts over vanuit ongerustheid over het huidige politieke klimaat. Van enkele reacties daarop ben ik me wezenloos geschrokken. Of ik geen leukere berichten had dan die politieke? Of ik aan het campagnevoeren was? Waarom ik niet een aparte politieke pagina maakte, zodat mijn huidige voor de mooie zonsondergangen en kleurige bloemen behouden kon blijven? Een dorpsgenoot schrijft zelfs dat ik “een beetje extremistische trekjes” krijg. Een derde haalt Persbureau Ameland erbij, het nieuwsbedrijf waar ik al anderhalf jaar geleden afscheid van nam. Wat mij nog het meest verbijstert is dat er mensen zijn die ‘duimpjes op’ geven bij de reacties van deze drie. Maar genoeg hierover. 


Het schroefje zit weer in de groene harmonica. Het hoort bij een beugeltje waar de schouderriem aan bevestigt zit. Die zit vast met drie schroefjes en anderhalve week lang dus met maar twee. Het drietal is weer compleet. Ondertussen poste ik op Facebook een mooi schilderij, vlierbloesem en een klaproos. Is dat ook weer geregeld. Verder moet iedereen zijn eigen losse schroefjes maar aandraaien.

Jeanet de Jong


Tik Column in bij 'Zoeken in dit blog' of klik op Label 'column' onder dit bericht om meer columns te lezen.

maandag 2 juni 2025

Column - Tigerstelling

Zaterdag 31 mei ging ik met nog vier in bunkers geïnteresseerden naar Terschelling. De hele maand mei en een stukje van juni staat 80 jaar bevrijding in de spotlight. Op Ameland is in het Maritiem Museum speciaal daarover een tentoonstelling ingericht, is er een fietsroute langs panelen die over de oorlog en de bevrijding vertelt, is het Bunkermuseum open en zijn er op zaterdag 7 juni nog verhalen te horen van Peter van Noort en Bastiaan Kobes van Ameland Vertel!

Het clubje van vijf bestond uit vrijwilligers van de Bunkerdag. Op Terschelling ligt vlakbij West de Tigerstelling, een complex van wel honderd bunkers in de duinen en het bos. Terschellinger vrijwilligers, verenigd in een stichting, hebben heel veel moeite gedaan bunkers uit te graven en open te stellen. Een van hun laatste wapenfeiten is het opknappen van de oude Duitse kantine. Ze hebben er een ontmoetingsruimte met museumfunctie van gemaakt. Dat Infocentrum werd afgelopen zaterdag geopend. Het werd een mooi uitstapje, waarin we het Wad van verschillende hoeken konden aanschouwen. We zaten op vier verschillende boten en in totaal drie uur en een kwartier op de Waddenzee, waarvan twee uur op de langzame boot naar Terschelling en drie keer op een snelboot. Varen over de Waddenzee is nooit een straf, ook niet als het meer dan drie uren duurt.

Op Terschelling werden we verwelkomd met een heerlijke lunch en daarna diverse sprekers. Mooi was de verbazing en hartelijkheid van Roel Cazemier, die ons met uitgestoken hand tegemoet kwam: “Ha, buren!” Roel was jarenlang burgemeester van Ameland en zit nu als tussenpaus op Terschelling.
Commissaris van de Koning Arno Brok was er en politicoloog Rob de Wijk. “Er broeit wat”, zei Rob, “dat was 90 jaar geleden ook. Je merkt het overal, er gist wat in Europa.” Arno Brok zei het zo: “Dit museum is meer dan een slechtweervoorziening. Het gaat over bezinning, leren. Dit is niet alleen een monument van beton, maar ook een symbool van vrijheid. Vrede is niet vanzelfsprekend.”

Elf jaar geleden werd op dezelfde plek een grote bunker geopend. Die was toen als een van de eerste grote projecten uitgegraven en ingericht. Het is elf jaar geleden dat ik daar ook was, toen met zus Greetje. Zij was ook vrijwilliger bij de Amelander Musea. Het is elf jaar geleden dat we geschifte mosterdsoep kregen; foutje van het restaurant aan de haven. Hoe kan het toch dat je sommige dingen nooit vergeet, hoe schijnbaar onbetekenend ook? De groentesoep die we zaterdag kregen was pico bello in orde. Mosterdsoep eten we thuis wel weer. Met mosterd van de molen waar Greetje toen molenaar was.


Bekijk via deze link het programma 80 jaar Bevrijding op Ameland.

Beluister hier de podcasts De Wadden, een andere oorlog. Op 3 juni komt de aflevering over Ameland online.


Jeanet de Jong


Tik Column in bij 'Zoeken in dit blog' of klik op Label 'column' onder dit bericht om meer columns te lezen.

vrijdag 30 mei 2025

Diatonisch Nieuwsblad 153

DN 153
Diatonisch Nieuwsblad is het kwartaalblad voor liefhebbers van trekharmonica en andere diatonische/wisseltonige muziekinstrumenten met doorslaande tongen, zoals de mondharmonica, concertina en bandoneon. DN is een uitgave van Stichting Volksmuziek Nederland (SVN). Het blad verschijnt vier keer per jaar.

Jeanet de Jong van Ameland is eindredacteur van Diatonisch Nieuwsblad.

Een abonnement op DN kost € 22 voor Nederland en € 30 voor abonnees uit het buitenland.

In dit nummer een mooi verhaal over een exposant op Kunstmaand Ameland, Trek in Kunst - Koos ten Kate, en verder:

  • Waarom ik trekharmonica speel - Helma Mollenkamp
  • Muziek zonder Grenzen op Schier
  • Bladmuziek - vier nummers en Bij de bladmuziek
  • Bladmuziek voor GC
  • Mysterie van de zwarte trekzak
  • Streektaalmuziek van Jan van Riemsdijk
  • Klank
  • Beginnersgeluk
  • De restauratie - deel 2 -
  • Trekharmonica- en mondharmonica Festival Veldhoven
  • Recordpoging
  • Agenda en Trekkertjes
Wil je ook abonneren, maak dan (met vermelding van naam en adres) het abonnementsgeld over op DN IBAN-nummer NL67 INGB 0000 37793 te Franeker. BIC-code is INGBNL2A. Een los nummer bestellen kan ook. Abonneren kan heel gemakkelijk via de website van DN.
  • Diatonisch Nieuwsblad
  • Jan Kamphuis - hoofdredacteur
  • Uitgegeven door Stichting Volksmuziek Nederland
  • ISSN 0169-0353
  • Nummer 153 van jaargang 41
  • Juni 2025
  • € 10,-- los nummer inclusief verzendkosten