Weten jullie het nog, wat er drieëntwintig jaar geleden rond deze tijd op Ameland speelde? Drieëntwintig jaar geleden liepen hier drie documentairemakers rond die wilden vastleggen wat de Amelanders van het toerisme vinden, de gaswinning, de paarden, het Sinterklaasfeest, wat het meest indrukwekkende was van het afgelopen jaar, hoe ze denken over vreemdelingenhaat, het boerenbestaan, de ganzen en konijnenplaag, het wadlopen en de Wadvaarders, het proces tegen oorlogsmisdadiger Luijtjens en de olieramp op de Shetland-eilanden. Sommige onderwerpen zijn nog steeds actueel en andere, die zijn we al weer lang vergeten. Na de olieramp op de Shetland-eilanden zijn er alweer zovele andere rampen geweest. Het werd een 26-delige serie die wekelijks op de buis verscheen: Nieuw Amelands Peil.
Vandaag hoorde ik hem weer, onmiskenbaar. Na 1993 heb ik die stem een paar keer vaker gehoord, op televisie of aan de telefoon. Onlangs nog, omdat ze me iets wilde vragen over een onderwerp dat ook een beetje met Ameland te maken heeft. Bij het horen van haar stem zijn twintig jaar in een fractie van een seconde verdwenen.
Vanavond was hij er weer. Een karakteristieke stem, waarmee woorden worden gesproken die een klein accentje hebben, waar 'die' wordt gezegd als het 'dat' moet zijn. Het was de stem die meer dan twintig jaar geleden energiek over het eiland galmde. De vrouw met die stem hield aan haar Ameland-avontuur een eiland-fobie over. Zij kon er niet tegen om op een eiland te wonen, met een beperkte club mensen, waar je het dagelijkse leven mee moet rooien. Zij wist het al en wist het na NAP zeker, ze is een stadsmens.
Diezelfde stem sprak vanavond over haar kanker, haar borstkanker. De documentairemaakster maakte een documentaire over haar eigen ziekteproces.
Drieëntwintig jaar geleden danste ze in Buren in De Klok, vanavond zag ik haar op televisie, aan een chemokuur. De prachtige bos zwarte krullen was een kort koppie geworden in een mengeling van grijs en donker. Het haar begint gelukkig alweer te groeien.
Ik ben er stil van.
Jeanet de Jong