Het is geen molensteen, maar wel een stoeptegel, zo dik en zwaar: het ‘Groot Fries Molenboek’. Op 28 oktober werd het eerste exemplaar van dit boek uitgereikt door Wiepke Schukken, voorzitter van De Fryske Mole, aan mevrouw Luzette Kroon, de dijkgraaf van Wetterskip Fryslân. De Fryske Mole vierde haar 50-jarige jubileum met de uitgave van dit boek, samen met oud-bestuursleden, aannemers, adviseurs en andere betrokkenen in het Fries Landbouw Museum in Leeuwarden.
Het 500 pagina’s tellende boek is samengesteld door Warner B. Banga en Gerben D. Wijnja. Het boek telt 20 hoofdstukken waarin de strijd om de oude windmolen het centrale thema is. Het is rijk geïllustreerd met prachtige oude molenafbeeldingen en met foto’s van gerenommeerde fotografen die de molen op z’n fraaist hebben geportretteerd.
De auteurs hebben gekozen om niet als vervolg op bestaande molenboeken een nieuwe molenopsomming over de molens in Fryslân te maken: "Op ynternet is fan alles te finen wat data oer mûnen oanbelanget. Dy siferkes woene wy net herhelje. De ferhalen oer de mûnen, dêr giet it ús om." Banga hoorde dat Wijnja bezig was met het boek en bood zijn diensten aan. De twee kennen elkaar al langer, komen beiden uit het onderwijs, zijn gediplomeerd vrijwillig molenaar en zijn beiden onderscheiden door de Stichting Molengiftenfonds voor Vernuft en Volharding. Banga is actief bij de Historische Vereniging Noordoost-Friesland en de Stichting Monumentenbehoud Dongeradeel.
Het Groot Fries Molenboek is een heerlijk bladerboek en een aanrader als cadeau voor de aankomende feestdagen. De prijs is € 42,95 exclusief verzendkosten. Het kan besteld worden via de website www.grootfriesmolenboek.nl
Stichting De Fryske Mole
Anderhalve eeuw geleden stonden er in Fryslân wel 2400 molens. Nu zijn dat er nog maar 130. De Fryske Mole heeft 42 en een molenromp in eigendom. Het bezit gaat van grote achtkante poldermolens tot kleinere spinnenkoppen en tsjaskers. Het zijn voornamelijk poldermolens en één koren- en pelmolen, De Hond bij Paesens. Samen met andere moleneigenaren zet De Fryske Mole zich in voor het behoud van de molens. Een groot aantal van de molens van de stichting is inzetbaar als hulpbemaling voor Wetterskip Fryslân bij extreem hoge waterstanden.
De Fryske Mole werkt met 70 vrijwillige molenaars. Het molenaarsambacht heeft in 2017 een Unesco status gekregen (immaterieel cultureel erfgoed). De stichting is in 2018 aangewezen als Professionele Organisatie voor Monumentenbehoud (POM-status). Stichting De Fryske Mole is de tweede molenstichting in Nederland die deze status kreeg.
Met subsidies van overheden, fondsen en donateurs kunnen onderhouds- en restauratieplannen uitgevoerd worden en blijven de molens behouden, als parels in het Friese landschap.
Ameland
Beide molens van Ameland, de Phenix in Nes en De Verwachting in Hollum, komen uitgebreid aan bod. Het boek duikt in de historie van beide molens en haalt herinneringen op aan oud-molenaar Boelens van de korenmolen te Nes.
Die beide bijdragen zijn rijk voorzien van oude foto’s en recente opnamen.
Het verhaal over de molen van Hollum is geschreven door Warner B. Banga en dat over de molen van Nes door Gerben D. Wijnja.
- Het Groot Fries Molenboek
- Warner B. Banga en Gerben D. Wijnja
- Uitgegeven door De Fryske Mole
- Oktober 2021
- € 42,95