Ameland kalender 2006

In 2005 geeft Faber-Wijnberg Installatietechniek BV voor de eerste keer de Ameland kalender uit, een notitiekalender waar al veel activiteiten die op het eiland georganiseerd worden zijn ingevuld. Verder is er nog genoeg ruimte voor eigen aantekeningen. De maanstanden, de hoog- en laagwaterlijnen en de feestdagen staan er ook op. Handig voor in elk Amelander huis en vakantieverblijf. De kalender wordt gratis huis aan huis verspreid op het eiland en is gratis af te halen in de winkel aan de Fabrieksweg in Hollum.

• Ameland kalender 2006
• Faber-Wijnberg Installatietechniek BV
• December 2005

Wadden Verhalend landschap

Wadden verhalend landschap

‘Wadden Verhalend landschap - Cultuurhistorische reis langs de waddenkust van Denemarken, Duitsland en Nederland’ is een groot boek met meer dan 200 foto’s. Van alle drie de landen werkten waddendeskundigen eraan mee. Het werd samengesteld onder redactie van Jan Abrahamse, Marieke Bemelman en Martin Hillenga.

Het boek werd uitgegeven in het kader van de tiende Trilaterale Ministersconferentie op Schiermonnikoog in november 2005.

Het boek is in het tweedehands circuit nog wel te bemachtigen.

• Wadden Verhalend landschap 
• Jan Abrahamse en vele anderen.
• ISBN   9789052106120
• Uitgever Tirion Natuur 
• 2005

Het logboek van Roelof Borsch, een jongen uit Den Helder

Roelof Borsch

'Het logboek van Roelof Borsch, een jongen uit Den Helder' is een boek over Roelof Borsch uit Den Helder, die op 11 1/2 jarige leeftijd ging varen. Hij werd geboren in 1858 en maakte in de 19e eeuw op verschillende zeilschepen heel veel mee. Toen aan het zeilvaart tijdperk een einde kwam ging hij op de wal werken. Op latere leeftijd schreef hij zijn ervaringen op, op geheel eigen wijze; het werd een levenslogboek. De tekst werd bewerkt door Elly Mijn.

De vader van Roelof Borsch was een Hollumer. Roelof was een achterneef van de opa van Pieter Jan Borsch uit Hollum (2022). Hij is trouwens familie van alle Borschen op Ameland, sterker nog, alle Nederlanders met de achternaam Borsch zijn familie van elkaar. 

• Het logboek van Roelof Borsch, een jongen uit Den Helder 
• Uitgegeven door Scriba Mare/Spiegel der Zeuilvaart
• Roelof Borsch
• H. Verhey/ Elly Mijn - Bewerking
• Willem Eerland - Illustraties
• ISBN 907 4543 081
• 2005

Franco naar Ameland

Franco naar Ameland

'Franco naar Ameland' is een in eigen beheer uitgegeven boekwerk op A4 formaat met plastic cover en linnen rug. De schrijver vertelt hoe tijdens de Spaanse burgeroorlog zo'n 35 aanhangers van Franco via het gezantschap in Madrid tenslotte op Ameland terechtkwamen. Ze kwamen verdeeld over twee periodes.

Rita Knijff-Pot schreef een boek met de titel Spaans meisje op Ameland, dat handelt over een nazaat van een van de asylado's.

Adios Ameland is een doctoraalscriptie over datzelfde onderwerp.

In 2005 maakte het geschiedenisprogramma Andere Tijden een uitzending over de Spaanse vluchtelingen op Ameland.

• Franco naar Ameland
• Drs. J.M. Fokkema
• Uitgegeven in eigen beheer

Buitenleven - Een zee van ruimte

Een zee van ruimte

In het magazine Buitenleven van de ANWB staat in het zomernummer van 2005 een groot artikel met vele foto's over Ameland. 'Een zee van ruimte - Wadlopen, strandjutten en uitwaaien op Ameland'.

'In Hollum vind je nog het echte eilandgevoel' schrijft Carolien Vader over het meest westelijke dorp van het eiland. Ze spreekt met Ellen en Jos Kamphuis, die in de Oosterlaan wonen in een stuurmanshuis uit 1731, ze bezoekt het Sorgdragerhuuske, spreekt met Klaas Nobel over Amelander bedbankjes en neemt een kijkje in de oude bakkerij aan het Zwaneplein. De paardenreddingboot wordt geportretteerd, de molen wordt bezocht en in de molenwinkel mosterd en meel aangeschaft. Op de volgende pagina's staan allerlei tips die volgens schrijver en fotograaf het bezoeken waard zijn, zoals de Heerskamer in Herberg De Zwaan die het voorbeeld is van Noord-Nederlandse boerenrococo.

• Buitenleven
• Een zee van ruimte - Wadlopen, strandjutten en uitwaaien op Ameland
• Carolien Vader - Tekst
• Henny van Belkom - Foto's
• Uitgegeven door ANWB
• Jaargang 3 nummer 4
• Juli/Augustus 2005
• € 4,95

De Mispel en Klaas Nobel met een bedsbankje

Spaanse vluchtelingen op Ameland

'Spaanse vluchtelingen op Ameland' is een aflevering van Andere Tijden, het geschiedenis-programma van de NTR en de VPRO.

In de Spaanse Burgeroorlog (1936-1939) vochten linkse Nederlanders mee tegen de fascisten van generaal Franco - dat is een al vaak verteld verhaal. Maar een ander en vrijwel onbekend verhaal is dat van een groep aanhangers van Franco, die politiek asiel kregen in ons land en op Ameland een warm onthaal vonden. Ze werden ondergebracht in Hotel de Boer, hoefden niet te werken, hun verblijf werd betaald en de Spanjaarden konden gaan en staan waar ze wilden. Kosten voor het Rijk: twee gulden per persoon per dag. Ze mochten alleen niet het eiland af, uit angst dat ze weer naar Spanje zouden afreizen om daar met Franco te strijden in de burgeroorlog en aldus Nederland te compromitteren. De vluchtelingen kwamen uit de Nederlandse ambassade in Madrid.

De journalisten van Andere Tijden ontdekten dat tijdens het verblijf van de Spanjaarden op Ameland  een jonge vrouw, Riemke die zich later Rika noemde, verliefd werd op Pedro en hij op haar. Op 13 februari 1939 moesten alle Spanjaarden en dus ook Pedro weer terug, Riemke op het eiland achterlatend. Zwanger. Uit de verhouding wordt Annelies geboren. Zij zal pas veel later haar twee Spaanse halfzussen leren kennen, haar vader is dan al overleden.

Lees hier Adios Ameland.

Lees hier Spaans meisje op Ameland.

Lees hier Franco naar Ameland.

Via deze link is de uitzending van Andere Tijden te bekijken.

• Spaanse vluchtelingen op Ameland
• Andere Tijden
• 28 minuten 
• 26 juni 2005

Monitoring effecten van bodemdaling op Ameland-Oost

'Monitoring effecten van bodemdaling op Ameland-Oost' is een evaluatie na 18 jaar gaswinning. Het rapport is op basis van deelrapporten van WL Delft Hydraulics, Alterra en Natuurcentrum Ameland. De nulmeting was in 1989.

De gaswinning op Ameland-Oost is begonnen in 1986. In dat zelfde jaar werd in opdracht van de NAM door WL Delft Hydraulics in samenwerking met Alterra (toen RIN) een voorspelling gemaakt van de mogelijke effecten van de bodemdaling, waarna eind 1988 is begonnen met de monitoring. 

De eerste twee rapportages zijn gebaseerd op gegevens tot 1994 respectievelijk 1999 en beschrijven de effecten over een periode van 8 jaar respectievelijk 13 jaar na het begin van de gaswinning. Deze derde rapportage is gebaseerd op gegevens tot 2003/2004.

De bodemdaling vond plaats in de vorm van een grote schotel met een doorsnede van ongeveer 15 km, en werd meetbaar vanaf 1987. In de periode daarna, ongeveer tot het jaar 2000, daalde de bodem in het centrum van de schotel met ongeveer 1,8 cm per jaar. Daarna begon de dalingssnelheid wat af te nemen, door de daling van de druk in het veld, tot circa 1,2 cm per jaar. In 2003 bedroeg de bodemdaling in het centrum van de bodemdalingschotel 27 cm. Verwacht wordt dat de bodemdaling steeds verder af zal nemen totdat hij rond het jaar 2020 geheel beëindigd zal zijn. 

Het document is online te lezen via deze link.

• Monitoring effecten van bodemdaling op Ameland-Oost
• J. de Vlas
• Uitgegeven door Begeleidingscommissie Monitoring Bodemdaling Ameland
• Mei 2005

Het journaal van het Nederlandse barkschip "Henriëtta"

Henrietta

'Het journaal van het Nederlandse barkschip "Henriëtta"' is een boek naar aanleiding van een historisch onderzoek naar het journaal van de zeereis in 1867 naar Padang. De bark Henriëtta was eigendom van de rederij Jeremias Meyjes en Zoonen te Amsterdam en er voeren vele Amelandse zeelieden op.

Het boek is te koop in Museum Sorgdrager.

• Het journaal van het Nederlandse barkschip "Henriëtta"
• Jan Bleeker
• Uitgever Bleeker, Son en Breugel
• Eerste druk 2005
• Tweede herziene druk 2011

Van Kwak tot Pasta

Van Kwak tot Pasta

Laten we gezamenlijk iets doen. Dat was het uitgangspunt voor de vrouwen die lid zijn van de Bond van Plattelandsvrouwen, Vrouwen van Nu in Friesland, afdeling Ameland. Die samenwerking heeft een boekje opgeleverd met recepten, verhaaltjes, gedichtjes en raadsels. “Van Kwak tot pasta, koken op Ameland, toen en nu”. Op 8 maart 2005, op Internationale Vrouwendag, was het boekje klaar. Op 9 maart is het door Else Koster, vice-voorzitter van de plattelandsvrouwen op het eiland, officieel overhandigd aan Paul Verhoeven, burgemeester van Ameland. 

Het woord Kwak trekt een reservoir aan beelden open. Kwak met stroop en kaantjes. Kwak, dat zo lekker aan de opscheplepel blijft plakken. Hoe lang is het geleden dat ik dat heb gegeten? Vijfendertig, veertig jaar. Wij aten het thuis met enige regelmaat. Nog hoor ik Pappe een brul geven toen hij z’n borst verbrandde aan de hete kwak. Moeke kwakte de kwak met geweld in het bord; het moest toch van de lepel. Kwak heet niet voor niets kwak. Kwak plakt en houdt warmte goed vast. Die ene keer kwam het hete eten niet op het bord maar in het openstaande overhemd van Pappe terecht. 

De leden van de Plattelandsvrouwen hebben recepten gesprokkeld. Het heeft een inspirerend boekje opgeleverd en een initiatief dat navolging verdient. Er is vast meer lekkers te vinden waarbij er een culinaire link naar eiland en zee ligt, te beginnen bij Stormsoep die op de Willem Barends werd gegeten. 

Van Kwak tot pasta is voor € 7,50 te koop bij een drietal Plattelandsvrouwen. In Nes bij Else Koster, in Ballum bij Augusta Jepma en in Hollum bij Jo Lodewijks. De eerste oplage bestaat uit vierhonderd exemplaren en het ziet er naar uit dat een herdruk onvermijdelijk is.

Monheimer Stadtmagazin

Monheimer

'Monheimer' is een tijdschrift voor en over de stad Monheim in Duitsland. In het februarinummer van 2005 staat een groot artikel over Ameland, met vele foto's van wat het eiland te bieden heeft. "Ameland wist der familienfreindliche "Diamant des Wattenmeers" schrijft de kop van het artikel, Ameland is de Waddendiamant die familie vriendelijk is.

• Monheimer Stadtmagazin
• Februari 2005
• Gratis

Ter Walvisvaart

Ter Walvisvaart

'Ter Walvisvaart - Dagboek van een jonge walvisvaarder op de Willem Barendsz' is een boek over de walvisvaart naar aanleiding van aantekeningen van Anton Schols. Anderhalf jaar na de bevrijding van Nederland vond er op 27 oktober 1946 een nationale gebeurtenis plaats: duizenden mensen beleefden de afvaart van de Willem Barendsz. De tot fabrieksschip voor de walvisvaart omgebouwde tanker zette koers naar de antarctische wateren met een bemanning van 244 helden. Er moest traan komen voor de productie van vooral margarine. Het maritieme avontuur in koude exotische streken sprak de natie vooral aan, iedereen leefde mee.

Anton Schols maakte deze eerste Willem Barendsz-expeditie mee als traankoker. Hij hield van deze opmerkelijke reis ook een dagboek bij. Dat dagboek is de basis van dit boek.

Het boek is via deze link te bestellen en anders via het tweedehands circuit nog te bemachtigen (augustus 2021).

• Ter Walvisvaart
• Anton Schols
• BBNC Uitgevers
• Januari 2005