Taal van de Wadden

'Taal van de Wadden' is een boek uit de serie 'Taal in stad en land'. De complete serie bestaat uit 20 delen. De afzonderlijke delen gaan over het Amsterdams, Sallands, standsfries, Leids en nog zo wat Nederlandse streektalen. Elk taalgebied heeft zijn eigen schrijver. Mathilde Jansen, geboren op Texel, schreef dit boek samen met Marc van Oostendorp. Jansen schreef al eerder over de taal op de Waddeneilanden. Van haar hand is het boek 'Een echte Ameland spreekt dialect.' 

De dialecten van de vijf eilanden worden naast elkaar gelegd, bijzonderheden worden geduid en eigenaardigheden besproken. Er staan ook woordenlijsten in met vergelijkingen van begrippen zoals ze op de vijf verschillende eilanden worden geschreven en gezegd. Ook staan er kaartjes en foto's in. Van Ameland staat er een commandeurshuis in en een Koninginnedag wagen met een titel in het Amelands. Gang is Alles staat erin met foto als voorbeeld van een band die in het dialect zingt. Achterin staat een interessante literatuurlijst over wat er eerder over de taal van de waddeneilanden is verschenen.

Het is niet een heel groot of dik boek, het heeft 124 pagina's, maar het herbergt wel een schat aan interessante informatie over de dialecten. Op de voorkant staan wat woorden, waaronder 'kakebiên'. Dat woord komt van Ameland. Jammer dat het met een dakje op de i is geschreven. In het Groat Amelander Woa'deboek staat het als 'Kakebiën'. Het Woa'deboek kwam veel later uit (2016) dan dat Jansen en Van Oostendorp hun boekje schreven (2004). Veel is er van geschreven dialect niet te vinden, zodat het niet zo verwonderlijk is dat schrijfwijzen verschillen. Ik ben wel geneigd het Woa'deboek aan te houden en Kakebiën met een trema als de beste schrijfwijze te beschouwen.

Het boekje is nog wel in de handel, maar dan als tweedehands. Op Boekwinkeltjes.nl wordt het (januari 2022) aangeboden voor 5 en 10 euro, elders zie ik het voor 30 euro voorbijkomen. 

• Taal van de Wadden
• Mathilde Jansen en Marc van Oostendorp
• Sdu uitgevers
• ISBN 90 12 09713 4
• 2004

A7 magazine 6e jaargang nummer 30

A7 magazine is een informatieblad van zorggroep Plantein, locaties Bloemkamp, Finke, Flecke en Ielânen. Het magazine verschijnt 6x per jaar. In nummer 30 staat een artikel over Huize Rixt in Gaasterland, een huis met een bijzondere geschiedenis. Het was ooit eigendom van een zoon van Waling Dykstra en het was lange tijd eigendom van het Leeuwarder Diaconessenhuis. Oorspronkelijk stond het op Ameland. 

• A7 magazine 6e jaargang nummer 30
• Uitgeverij Business Commincations Uitgevers BV Sneek
• December 2003/ januari 2004

Ameland van boven bekeken 1950 - 1963

'Ameland van boven bekeken 1950 - 1963' is een boekje vol luchtfoto's. Zeker oude luchtfoto's hebben zo hun eigen charme, omdat ze de plekjes van het zo bekende Ameland tonen op een manier zoals je het niet zo vaak ziet. De teksten bij de foto's verduidelijken, want hier en daar is een plek niet direct te herkennen. De foto's zijn gemaakt door KLM Aerocarto.

Het boekje is op rommelmarkten en bij Boekwinkeltjes.nl nog wel tweedehands te bemachtigen (juni 2022).

• Ameland van boven bekeken 1950 - 1963
• Uitgave van V+W Collective Hoogeveen
• Foto's KLM Aerocarto
• Teksten Lo Dijkstra
• ISBN 90 5978 004 3
• 2003

Wandelen op de Wadden

Als een snoer parels bekronen de Waddeneilanden het beeld van Nederland: vijf, door zee omspoelde en tegen het getij verdedigde domeinen van kwelders, duinen en zandplaten. In de folders gelden ze, met hun schelpenpaden, als eldorado voor fietsende toeristen. Wandelend kun je doordringen tot de woestenijen van de Slufter op Texel, de Boschplaat op Terschelling of het Oerd op Ameland. Fietsen op de eilanden is mooi, maar het met mooiste is de eilanden al wandelend te verkennen, te beginnen op de aanlegsteiger van de veerboten, door de golvende duinen en de ruisende dennenbossen, over de eindeloze stranden en de kruin van de dijken langs de Waddenzee, met zicht op eidereenden, aalscholvers en zeehonden. De wandelaar die daarna terugkeert in de veerhaven heeft het eiland onder de knie.

John Jansen van Galen, chroniqueur van wandelingen voor onder meer Natuurmonumenten, onderzocht het aanbod aan voetpaden op de Waddeneilanden en brengt de verslag uit van de rijkdom die hij aantrof. 

Het boek is tweedehands nog wel te vinden (November 2022).

• Wandelen van de Wadden
• J. Jansen van Galen - Tekst
• Toon Fey - Foto's
• Atlas Contact Uitgeverij
• ISBN 9789025415952
• 2003

Het Amelander Beddebankje

Het Amelander Beddebankje

'Het Amelander Beddebankje' is een boekje van Atelier De Mispel, waarin Klaas Nobel vertelt over de 16e, 18e en 19e eeuwse beddebankjes, als weerslag van zijn 25 jarige studie naar de opstapjes voor de bedstee. Nobel beschrijft van welk hout de afzonderlijke delen werden gemaakt, wat voor lijm en verf er werd gebruikt en welke afbeeldingen gebruikelijk waren. Nobel maakte de bendebankjes zelf volgens dat oude procedé.

• Het Amelander Beddebankje
• Klaas Nobel
• Uitgegeven door Atelier De Mispel

75 jaar Sportclub Amelandia

'75 jaar Sportclub Amelandia, 75 jaar herinneringen', met een voorwoord van voorzitter André Douwe de Vries. In het blad staan herinneringen met de titels: Geel Wit jaloers, Jan Bruin ging als junior al voor geld, Doe mij maar melk meneer. Ik moet nog spelen, Maanzieke Duitsers blijkt voetbalfan en Een busje met BH's.

• 75 jaar Sportclub Amelandia
• Uitgeven door SC Amelandia
• 2003

Hoek van Ameland

Hoek van Ameland

De geschiedenis van een plek, een huis en zijn bewoners.

De kade in de bocht van de Noorderhaven Zuidzijde, waar A en het Reitdiep samenkomen, heette in vroeger tijden Hoek van 't Ameland, naar het zeventiende-eeuwse hoekpand Het Ameland. In 1901 richtte bouwer en architect Piebe Belgraver (1854-1916) aan de Hoek van Ameland het dubbele pand Noorderhaven 66-68 op: twee boven-en benedenwoningen, elk bestemd voor een gezin, sinds 1901 wisselden beide panden diverse malen van eigenaar en werden ze door vele tientallen mensen bewoond.

Het gedeelte aan de zuidzijde van de Noorderhaven in Groningen Stad tussen 5e Drift en Visserstraat heette tot na de Eerste Wereldoorlog ook wel Het Ameland of Hoek van Ameland, de vertrekplaats van de stoomboot naar Ameland en Schiermonnikoog.

In het tweedehands circuit is anno januari 2024 nog wel een exemplaar te vinden. Sneup bijvoorbeeld eens in Boekwinkeltjes.nl

• Hoek van Ameland - De geschiedenis van een plek, een huis en zijn bewoners
• Anton Brand en  George Mulder
• Uitgeverij Passage Groningen
• ISBN 9789054520290
• 2003

Weerzien op de Wadden

Weerzien op de Wadden

'Weerzien op de Wadden - Dertig jaar weer en klimaatonderzoek in het Waddengebied’ is de weerslag van dertig jaar weer- en klimaatonderzoek. Op de Waddeneilanden heb je direct contact met het weer. Het zand is heet op een warme en zonnige dag, de storm stuwt de golven op, de wind is overal aanwezig. Eilanders leven met de elementen en badgasten merken dat ze doorlopend worden geconfronteerd met weer en wind. In Weerzien op de Wadden worden aan de hand van temperatuur, neerslag, wind en zonneschijn, alle aspecten van het weer en klimaat belicht. Daarnaast biedt het boek 'Uitstapjes' over de invloed van een weerelement op mens, dier en landschap aan. 

Van Ameland staan er verschillende foto's in van windhozen die over het eiland zijn getrokken en die enorme schade hebben veroorzaakt en zelfs slachtoffers hebben gemaakt, zoals de windhoos die in 1972 over Duinoord raasde.

Ook wordt het ongeluk tijdens de lancering van de paardenreddingboot, waarbij acht paarden verdronken, in het boek genoemd. 

Vanaf 1966 tot 1970 staan er bijzonderheden over het weer in die jaren vermeld en van januari 1972 tot en met december 2001 staat er van elke maand in die jaren karakteristieken vermeld. Was het een koud jaar of een warm, was het droog of juist nat, viel er veel sneeuw en kon er geschaatst worden, was het een gemiddelde maand of een uitschieter. Voor wie van weer en Waddeneilanden houdt is het een waardevolle uitgave.

Het boek is uitgegeven in samenwerking met het KNMI.

• Weerzien op de Wadden
• Hans F. Vugts
• Uitgever Pirola, Schoorl
• ISBN 9789064553851 
• September 2002 

Verhalen van de Waddeneilanden

Verhalen van de Waddeneilanden

In 2002 gaf Uitgeverij Maarten Muntinga in Amsterdam een pochet uit met verhalen van de Waddeneilanden. Samensteller was Nick van Weerdenburg. 

Over de Waddeneilanden bestaan veel oude en mysterieuze verhalen, staat op de achterflap. De Strooppot van Texel, Het Kerkhof van Terschelling, De Zeemeermin van Ameland, Koningin Wanda van Vlieland en Het Duivelsvuur van Schiermonnikoog zijn er slechts vijf. Er zijn er zoveel meer en 39 van die verhalen zijn gebundeld in Verhalen van de Waddeneilanden.

De pocket is nog te koop via tweedehands handel.

Falk Wandelkaart SBB 04 Ameland

De Falk Wandelkaart van Ameland is uit de serie Staatsbosbeheer.

De gedetailleerde kaart laat alle straten, bospaden en fietspaden zien en ook de ruiterpaden en mountainbike routes. De kaart bevat vele wandelroutes, waaronder de bekende paaltjesroutes. De belangrijke toeristisch punten staan nadrukkelijk weergegeven: campings, restaurants, vuurtoren. Het is de ideale wandelkaart en fietskaart voor de vakantie. De schaal is 1:25.000

Koop hem in de winkels op Ameland of bestel hem via deze link.

• Falk Wandelkaart SBB 04 Ameland
• Uitgever Falk
• ISBN 9789028712454
• Eerste druk juli 2002
• € 7,99