Ameland kalender 2016

De Ameland kalender 2016 van Faber-Wijnberg Installatietechniek komt in december 2015 uit. Het is de 11e keer dat het installatiebedrijf de notitiekalender met foto's van Ameland laat drukken. De kalender wordt gratis verspreid op Ameland en is gratis te verkrijgen in de winkel van Faber-Wijnberg aan de Fabrieksweg in Hollum.

• Ameland kalender 2016
• Faber-Wijnberg Installatietechniek BV
• December 2015

Column - Die stem

Weten jullie het nog, wat er drieëntwintig jaar geleden rond deze tijd op Ameland speelde? Drieëntwintig jaar geleden liepen hier drie documentairemakers rond die wilden vastleggen wat de Amelanders van het toerisme vinden, de gaswinning, de paarden, het Sinterklaasfeest, wat het meest indrukwekkende was van het afgelopen jaar, hoe ze denken over vreemdelingenhaat, het boerenbestaan, de ganzen en konijnenplaag, het wadlopen en de Wadvaarders, het proces tegen oorlogsmisdadiger Luijtjens en de olieramp op de Shetland-eilanden. Sommige onderwerpen zijn nog steeds actueel en andere, die zijn we al weer lang vergeten. Na de olieramp op de Shetland-eilanden zijn er alweer zovele andere rampen geweest. Het werd een 26-delige serie die wekelijks op de buis verscheen: Nieuw Amelands Peil.

Vandaag hoorde ik hem weer, onmiskenbaar. Na 1993 heb ik die stem een paar keer vaker gehoord, op televisie of aan de telefoon. Onlangs nog, omdat ze me iets wilde vragen over een onderwerp dat ook een beetje met Ameland te maken heeft. Bij het horen van haar stem zijn twintig jaar in een fractie van een seconde verdwenen.

Vanavond was hij er weer. Een karakteristieke stem, waarmee woorden worden gesproken die een klein accentje hebben, waar 'die' wordt gezegd als het 'dat' moet zijn. Het was de stem die meer dan twintig jaar geleden energiek over het eiland galmde. De vrouw met die stem hield aan haar Ameland-avontuur een eiland-fobie over. Zij kon er niet tegen om op een eiland te wonen, met een beperkte club mensen, waar je het dagelijkse leven mee moet rooien. Zij wist het al en wist het na NAP zeker, ze is een stadsmens.

Diezelfde stem sprak vanavond over haar kanker, haar borstkanker. De documentairemaakster maakte een documentaire over haar eigen ziekteproces.

Drieëntwintig jaar geleden danste ze in Buren in De Klok, vanavond zag ik haar op televisie, aan een chemokuur. De prachtige bos zwarte krullen was een kort koppie geworden in een mengeling van grijs en donker. Het haar begint gelukkig alweer te groeien.
Ik ben er stil van.

Jeanet de Jong

Column - "Vrouwen motte binnen blieve!"

Het is 26 november en het is donker, begin van de avond. Buiten sluit de supermarkt de deuren en haalt de DIO zijn rekken met handel binnen. Over straat lopen enkele spookachtige figuurtjes. Het zijn kinderen die hun spel spelen, die oefenen voor het grotemannenspel waar zij als kinderen ook aan mee mogen doen. Later. Als ze groot zijn. Ze hebben witte lakentjes om de smalle schoudertjes, een stok aan een touwtje om de ene pols en een toeter in de andere hand. Daar laten ze vervaarlijke geluiden uit ontsnappen.

De jongetjes, het zijn overwegend jongetjes, nemen hun spel heel serieus.
Als een vrouw uit haar auto stapt bijt een van de kleintjes haar toe: “Vrouwen motte binnen blieve!” gepaard gaand met een echte tik van de stok op haar been. “Ho, ho, zover is het nog niet,” zegt de vrouw, die weet heeft van de gebruiken op het eiland. Ameland kent een paar uren per jaar waar die regel daadwerkelijk geldt, de regel dat vrouwen niet op straat mogen lopen op straffe van een tik met een stok. “Jawel,” zegt het knaapje, dat zich niet uit het veld laat slaan door een assertieve volwassen vrouw. “Wij mogen sinds oktober oefenen!”

De pappa’s en mamma’s hebben nog wat opvoedkundige gesprekken te voeren met het grut, dat oefening en spel verwart met een vrijbrief om maar te mogen slaan. Aan de slag vaders en moeders!

Jeanet F. de Jong

Monumenten van de Wadden

Monumenten van de Wadden

Het hardcover boek van 152 pagina’s met de titel ‘Monumenten van de Wadden - de 75 mooiste rijksmonumenten van Texel, Vlieland, Terschelling, Ameland en Schiermonnikoog’ toont de vijfenzeventig mooiste monumenten, het cultureel erfgoed van de Waddeneilanden. Het boek is rijk geïllustreerd met historische afbeeldingen en foto’s van de monumenten en hun bewoners. De koster, hotelier, vuurtorenwachter, molenaar, predikant, boer en kunstenaar komen aan bod en zij vertellen over hun panden; over hun boerderijen, commandeurshuizen, kerken, molens, musea en vuurtorens. 

Het boek is anno 2021 in het tweedehands circuit nog wel te vinden.

• Monumenten van de Wadden
• Ger Schoolenaar
• Uitgeverij Huys 
• ISBN 9789490892043
• November 2015

Column - Beatrix met koets

Redmer Hoekstra tekent dingen die niet bestaan. Hij combineert de snuit en het lijf van een zeehond met een staart in de vorm van een voet. Hij geeft een viool een gebit en maakt van de strijkstok een tandenborstel. Het barst van de grappige uitstapjes en vreemde verbindingen in de tekeningen van Redmer.

Het vriendinnenclubje van oud-collega’s uit de COA-tijd doet een rondje Kunstmaand. We gaan naar Rita Kok in de kerk, Bea van Twillert in Bo Lumen en Redmer Hoekstra in het gemeentehuis. Daar bekijken we eerst het schilderij van Jan Kruis, de Koninklijke familie op de trap van Paleis Soestdijk, om daarna de bronzen, de schilderijen, het glas en de installaties in de gangen te bewonderen. De ene vriendin wil alle vier de bronsjes wel in haar huis, de andere valt voor een ets en de derde is enthousiast over de glazen objecten. Voor alle vijf is er in het gemeentehuis wel iets te vinden. We komen ook voorbij de tekeningen van Redmer en we vermaken ons met de kunstige combinaties die de tekenaar heeft gemaakt.

Tot we bij een en profil tekening van Beatrix komen met een honingraat met bijen in heur haar. De titel is ‘Beatrix met de Koets’ en we zoeken naar de koets. Jetteke bestudeert het portret, Marrij kijkt er nog eens goed naar, Ann tuurt haar ogen moe, Anna kijkt ernaar en ziet geen koets en ook Esther kan de titel van de tekening niet plaatsen. We bekijken de tekening van dichtbij en bestuderen hem op afstand; we knijpen met onze ogen en turen door de wimpers: de koets wil maar niet uit het haar of de honingraat tevoorschijn komen. Ten einde raad maken we er een foto van met het idee dat je verborgen tekeningen van gouden koetsen wellicht op een foto beter ziet dan op de echte tekening en ook om er thuis nog eens naar te kijken of het thuisfront mee te laten zoeken. Het is een middag vol gezelligheid en kunst en dat ene kleine raadsel. We twijfelen geen moment aan de kunstenaar en wel aan onszelf. Hoe kunnen we zo blind zijn dat we die koets niet kunnen vinden?

De meiden vertrekken met de half drie boot naar de overkant en we houden via WhatsApp contact over de vorderingen van de thuisreis. En dan volgt de oplossing. Marrij heeft de website van Redmer gevonden en bij zijn portfolio de echte tekening van Beatrix met de Koets ontdekt. Beatrix met de honingraat heet ‘Bijatrix.’
Er is een verkeerde sticker bij de tekening geplakt of het titelstickertje hangt goed en het verkeerde kunstwerk is opgehangen.

We hebben nog even WhatsApp contact en melden elkaar hoe gerustgesteld we zijn. Wij zijn niet blind en stom. Die Redmer, dat is me der eentje.

Jeanet F. de Jong

Trekpleister 01 Ameland

Trekpleister 01 Ameland

Trekpleister 01 Ameland is een fotoboek met gedichten. Het is tweedehands nog wel te vinden (november 2022), bijvoorbeeld in Boekwinkeltjes.

• Trekpleister 01 Ameland
• Gijs Dragt, Bert Looper en Grytsje Schaaf
• Uitgeven door Tresoar
• ISBN 9789490470159
• 2015

De sterkste verhalen van Ameland

De sterkste verhalen van Ameland

De twaalf sterkste kroegverhalen van Ameland zijn samengebracht in een mooi stevig kaft. Ze komen uit café Nobel, maar ook uit andere kroegen van het eiland. Onder de Vuurtoren bijvoorbeeld, of uit de oude strandtent. In elke gezellige kroeg komen de verhalen vanzelf los. 

En dan BAM!

Uit de introductie: "Je herkent ze meteen: een groepje mannen aan de bar. Aandachtig luisteren ze naar een grote vent met een verweerde kop. Je ziet aan z’n gezicht dat het een spannend verhaal is. Z’n wenkbrauwen schieten op en neer. Hij fluistert bijna, buigt zich samenzweerderig naar de andere mannen toe, de mannen buigen mee …. En dan … BAM! De klap op de bar. De grote man buldert van het lachen. Na de schrik brult de rest met hem mee."

Lees hier meer over De sterkste verhalen.

• De sterkste verhalen van Ameland
• eigen uitgave, geen ISBN
• A NotUrban / Social Newsroom production Amsterdam / Utrecht 2015
• € 7,50

Windscheppen op Ameland

Windscheppen

'Windscheppen op Ameland - Historie van de molens en molenaars van d' Oäde Pôlle' is in oktober 2015 in molen De Verwachting in Hollum gepresenteerd.

De auteurs zijn molendeskundige Warner Banga en Douwe de Boer, een van de initiatiefnemers van herbouw van molen De Verwachting.

Ze vertellen over de geschiedenis van de tien molens die Ameland eens rijk was. Nu staan er nog twee. Het boek is rijk geïllustreerd. Het is als paperback en als hardcover uitgegeven.

Windscheppen op Ameland - Historie van de molens en molenaars van d' Oäde Pôlle

• Douwe de Boer en Warner Banga
• 2015
• Uitgeverij Wijdemeer
• € 15,-- paperback
• €22,50 hardcover
• Windscheppen op Ameland is bij de Amelander molens te koop of bestel het via deze link.

Lees hier meer over Windscheppen.

Ameland InZicht 11

 

Ameland InZicht 11

Ameland InZicht nummer 11 is het najaarsnummer van 2015. Met verhalen over de dijk, de dijkwachters en hoeders, Guinnes en muziek, de burgemeester en de beurtschipper en veel en veel meer.

Te koop in de winkels voor € 5,95 en bij de VVV en online te bestellen via de webshop van VVV Ameland.

Een greep uit de inhoud:

• Albert Teuben
• Hoeders van de dijk
• Oogst van zilte grond
• Paul Martin
• Mathijs Deen
• Ruben Smit
• Rita Kok
• Jan A. Blaak
• De 'Ameland-familie'

Schiffsjunge Anders Mikkelsen List von Rømø

Anders Mikkelsen List

Het boekje, het is niet zo groot en niet zo dik, werd heruitgegeven naar aanleiding van een tentoonstelling over de commandeursfamilie in het Kommadørgårdens Rømø, op het Deense Waddeneiland. Het werd uitgegeven in het Deens en is vertaald in het Duits. Het vertelt het verhaal van Anders Mikkelsen List, een twaalfjarige jongen die in 1777 vanuit Hamburg op walvisjacht gaat. Het is hetzelfde jaar dat Hidde Dirks Kat van Ameland uitvaart naar Spitsbergen om walvissen te vangen. De geschiedenis van de vaart, het vast komen te zitten in het ijs, de overlevingstocht via ijsschollen en -schotsen en het verblijf bij de Inuit is niet veel anders dan het verhaal van Kat. In het boekje wordt de commandeur trouwens Hede Dirksen Katt genoemd, maar het is onmiskenbaar onze Hidde Dirks Kat. Zijn tekening van de Groenlandse kust staat op de achterkant van dit boekje. Op de voorkant is een aquarel van de schrijfster gedrukt.

Het verhaal lijkt ook heel erg op de geschiedenis zoals die in het boek 'Das größte Unglück de Grönlandfahrt - Das Katastrophenjahr 1777' door Frits Joachim Falkis opgeschreven. 

• 

  De kaart van Kat

  Schiffsjunge Anders Mikkelsen List von Rømø
• Ellen Leonhardt
• Vertaald door Frauke Kelm
• Uitgegeven door Fortfatterforlaget Attika
• ISBN 978 87 7528 8625
• 2015 heruitgave

Een lammetje op pad

Een lammetje op pad

‘Een lammetje op pad – Lemoni en Karel op ontdekkingstocht op Ameland – Een vakantieboek voor kinderen’ is een boekje van Olivia Schmid met illustraties van Sietske van der Meij (geboren in Ballum op Ameland).  

Het lammetje Lemoni verveelt zich. Wat zou het allemaal voor avonturen op het eiland Ameland kunnen beleven? Maar dat vindt mama niet goed. Die wil dat Lemoni op de dijk bij haar en de andere schapen blijft. Als Lemoni op een dag de krab Karel leert kennen, ziet ze dat als haar grote kans. Karel is verdwaald en loopt verward over de dijk. Natuurlijk biedt Lemoni haar hulp aan. Maar niet zonder eerst een deal te sluiten…

Kinderen kunnen de tochten van lammetje ook maken en zo het eiland ontdekken.

Een lammetje op pad is te koop bij VVV Ameland.

• Een lammetje op pad
• Olivia Schmid
• Illustraties Sietske van der Meij
• Augustus 2015
• € 6,99

Een lammetje op pad

Hilde de juttersdochter

Hilde

Liefdesverhaal van Hilde, dochter van een Amelander jutter en Duco Jellerma, landjonker, tegen de achtergrond van de walvisvaart van commandeur Hidde Dirks Kat.

Het is het tweede boek van Thijs Visser. Eerder schreef hij 'Onder het torenlicht', waarmee hij op het eiland bekendheid verwierf. Thijs Visser werd in 1910 geboren te Hollum. Hij stierf in 1975 en ligt in Loenen aan de Vecht begraven.

Thijs Arend Visser, zoon van Thijs Visser van 'Onder het Torenlicht', beloofde op het ziekbed van zijn vader om het boek 'Hilde de juttersdochter' te redigeren en uit te geven. Vader Thijs schreef het vlak na de Tweede Wereldoorlog. De zoon hield woord en het boek kwam in 2015 uit.

Er komt wat Amelands voor in het boek en dat maakt het een extra charmant verhaal. Jammer genoeg is het niet altijd goed Amelands en voor een Amelander lezer werkt dat storend. Het eerste Woa'deboek fan ut Amelands was al uit, dus daar had de redacteur uit kunnen putten. Het boek vertelt het verhaal van de dramatische reis in 1777 van commandeur Kat. Dat is zo ongeveer één op één het verhaal uit Kats dagboek. Storend is dat er aan geschiedvervalsing is gedaan door van Kat een 60-jarige te maken met een volwassen zoon. In werkelijkheid werd Hidde Dirks Kat 30 in de eerste zomer van zijn reis en had zat Dirk als jongetje veilig thuis bij moeke Jantje. 

• Hilde de juttersdochter
• Thijs Visser - Arend Visser
• ISBN 9789492185006
• 2015

Column - Bulderende onverlaten op Ameland

Het moet allemaal kunnen, we moeten niet zeuren, het is ons brood, we doen alsof het gezellig is, we kijken een andere kant op. Het is weer achter de rug, het rugbyweekend. Een schokkend weekend, waar we meer dan een week voor nodig hebben om van te bekomen. Beachrugbyers tarten de gastvrijheid van Ameland.

Honderden volwassen jongetjes met stuk voor stuk een verantwoordelijke baan, hebben zich weer uit kunnen leven op Ameland. Uitgegroeide knapen, die de vroege boot naar Ameland afkomen met al een stapel bierglazen in de hand. Lege bierglazen, met alleen de bovenste nog halfvol. En dat was alleen nog maar de heenreis. Het is traditie dat de jongens met de muziekapparatuur op loei zich al bezatten op de veerboot, om dan op het strand een potje te ballen en daarna de kampeerboerderij of het huisje op te zoeken, daar tot diep in de nacht, of vanaf het krieken der dag die muziekinstallatie weer en nog steeds op loei te hebben, bierboeren te laten, elkaar toe te schreeuwen om daarna aan de volgende pint te beginnen. De geesten zijn zo beneveld dat elke vorm van decorum is verdwenen en elk gevoel voor de omgeving hen heeft verlaten.

Huisjes worden dermate afgebroken dat ze een week lang niet meer verhuurd kunnen worden. Koelkastdeuren hangen uit de scharnieren, ruiten zijn kapot, borden met eten staan overal en je mag je gelukkig prijzen als het eten òp het bord ligt. Het hele huisje zit vol zand, in zit- en slaapkamer besprenkeld met bier. De wc, laten we het maar niet over de wc hebben. De jongens, die daags na het festival weer keurig in driedelig lopen en naar hun verantwoordelijke banen karren, gaan helemaal, maar dan ook helemaal los tijdens het Beach Rugby weekend. Ze lijken volledige immuniteit te genieten. En wee wie er iets over zegt. De jongens zijn goed gespierd en rad van de tong en geven je een welbespraakte grote bek terug. Als er al iemand is die iets durft te zeggen. Nee, we vinden het ‘wel gezellig’, zo’n terroriserende horde hurken.

Hoeveel Amelander ondernemers zijn er dit weekend schandelijk behandeld? Hoeveel verhuurders hebben alle zeilen bij moeten zetten na vertrek van de rugbygasten? Hoe mild moeten we zijn voor zoveel uitzinnig onbeschoft gedrag? Wanneer gaat deze knuppel eens in het hoenderhok en worden de heren door de organisatie aangesproken op enkele regels en anders maar uitgesloten van deelname? Hoeveel moet het eiland verdragen van een paar honderd zakkenwassers vanwege de drijvende kurk van het toerisme en de gastvrijheid? Wie spreekt deze tarters van de gastvrijheid toe en zegt graag – volgens onze regels – of niet?
Of zeuren we nu te veel?

Jeanet F. de Jong

Kijk op de Dijk Ameland

Kijk op de Dijk Ameland

Het magazine Kijk op de Dijk werd in 2015 uitgegeven toen Wetterskip Fryslân de dijk van Ameland liet verhogen en verbreden en voorzien van nieuwe duikers. In het blad staan verhalen over de enorme klus aan de Waddendijk en onder meer een artikel over de dijkbewaking. Pieter-Jan Borsch wordt geportretteerd als dijkwachter, Hoeder van de Dijk.  

• Kijk op de Dijk Ameland
• Uitgegeven door Wetterskip Fryslân
• Juni 2015

Ameland InZicht 10

Ameland InZicht 10

Ameland InZicht magazine 10 is een dikke zomereditie. Een goedgevuld jubileumnummer waarin de zon een hoofdrol speelt en waar ‘t plezier vanaf spat. De makers hadden er zin in: ze struinden over kwelders, liepen over memory lane, spotten Amelandse schoonheden, galoppeerden langs de vloedlijn, vlogen van A naar B en fietsten knisperend de horizon tegemoet.

Ellen
Ze siert de cover in een speelse pose: Ellen ten Damme, mooi multitalent. De zangeres, actrice, acrobate, danseres, muzikant, schrijfster en componiste heeft haar hart verpand aan de Waddeneilanden. Op Ameland leerde ze fietsen. En vindt ze de broodnodige rust voor nieuwe inspiratie. Op de dag dat Ameland InZicht een eindje met haar opliep regende het zon aan het Noordzeestrand.

• Ameland InZicht 10
• Zomer 2015
• Uitgever Henk Huizings
• € 5,95

Lappa

Na het succesvolle Lappa op Terschelling beleeft Lappa in dit vrolijke, mooi geïllustreerde (voor)leesboek een nieuw eilandavontuur op Vlieland, Terschelling en Ameland.

 

De zware storm van oktober 2013 inspireerde auteur en illustrator Mirjam Visker tot dit verhaal, waarin Lappa en Hondje Wof tijdens een zware storm in zee belanden. Gelukkig worden ze gered door zeehond Happie, die toevallig in de buurt zwemt. Snelboot Tiger, het drenkelingenhuisje op Vlieland, Rixt, de zeeheks van Ameland, de paardenreddingsboot, de vuurtorens: het komt allemaal aan bod in dit spannende eilandverhaal.

 

Het boekje kost € 11,95.

Retour Ameland

Het begon met het verhaal van Rob Brouwer, over zijn verblijf op het eiland, tijdens de Tweede Wereldoorlog. Auteur Rita Knijff-Pot spitste meteen de oren en luisterde naar veel meer verhalen van volwassenen die als kind op Ameland hadden verbleven. Sommigen een paar weken, anderen maanden en een enkeling jaren. Ze werden liefdevol opgevangen, maar misten hun thuis. De kinderen waren op het eiland beter af, ze hadden er te eten en een veilig huis. Hoe anders was het in de Randstad. De kerken organiseerden de tochten van de kinderen over het IJsselmeer naar Friesland en dan naar het eiland.

Het eiland bleef hun hele leven een rol van betekenis spelen, omdat de oorlog op de achtergrond voortdurend aanwezig bleef. Rita Knijff-Pot plaatst het verhaal van Rob in een bredere context. Het werd de geschiedenis van kinderen in oorlogstijd en de jaren die volgden.

 

In alle dorpen op Ameland, Hollum en Ballum, Nes en Buren, werden kinderen uit de grote steden van West-Nederland ondergebracht. In het verhaal 'Retour Ameland' speelt Hollum een prominente rol.

Koop het boek in de boekhandels op het eiland of bestel het via deze link.

WWW Werkers Waddeneilanden Waterwerken

WWW Werkers Waddeneilanden Waterwerken

Het boek ‘WWW – Werkers, Waddeneilanden, Waterwerken’ van N. van As gaat over de Werkendamse rijswerkers die werkten op de ‘wandelende’ Waddeneilanden. Ze probeerden het wandelen te stoppen en daartoe werden eeuwenlang waterwerken uitgevoerd. Op de eilanden werkten Werkendamse rijswerkers, zinkbazen, grondwerkers, machinisten en schippers. 

 

Het is een boek met veel foto’s, die werden verzameld door Kommer Hakkers. 

• WWW Werkers Waddeneilanden Waterwerken
• N. van As
• ISBN 987-90-809759-03
• 2015
• € 29,95

  

De kleuren van het wad

De kleuren van het was

De kleuren van het wad – van bedreigde zee tot werelderfgoed is een boek van Kester Freriks. Hij beschrijft daarin de geschiedenis, het heden en geeft een doorkijkje naar de toekomst van het Waddengebied, dat het van bedreigde zee tot Werelderfgoed schopte. Er is te lezen over de Waddeneilanden als geliefde vakantiebestemming van velen en over het unieke gebied dat gevormd wordt door de werking van eb en vloed en de wisselwerking met de mensen die er wonen en werken.

De kleuren van het wad – van bedreigde zee tot werelderfgoed

• Auteur: Kester Freriks
• Vormgeving: In Ontwerp
• Omvang: 264 pagina’s inclusief full color fotokaternen
• ISBN: 97890 2325 3990
• Prijs: € 24,95/ € 17,95
• April 2015

Koop het in de boekhandel of bestel het via deze link.

Lees hier meer over De kleuren van het wad.

Drowned horses of Ameland

Drowned horses of Ameland

Words and music: Ken Stephens

Vocals: Ken Stephens, Fiona Murfitt

Painting: Michael Ancher

 

The last launch of 'De Reddingboot', the Horse-drawn lifeboat of Ameland Netherlands

 

Luister hier naar een andere versie met mooie beelden van Ameland.

Drowned Horses of Ameland

The wind blew high above the dunes

And the wild,white breakers roared

The cry went up a German yacht

It,s stranded near the shore

The lifeboat must be launched at once

They need us desperatelay

 

Refrein: Part of the heard of Ameland

Went galopping to the sea

Part of the heard of Ameland

Went galopping to the sea

 

The harness creaked when the wistle blow

As the trailer rubled on

The lifeboat must be launched in haste

Or else the yacht is gone

From the farms of Ameland

The farmers brought their steeds

 

The shining sun of Ameland

Is beautiful to see

But round the island all the sand

Is moving ceaselessly

It piles up to create the shoals

And open up the deeps

 

The breakers came high to the beach

As the gale tore at the shore

The lifeboat and the team flinched not

As so the sea they bore

The boat was launched for rescue

And went succesfully

 

The heavy trailer found the hole

And took the horses down

The harness held them in the sea

And so the horses drowned

The men work hard but had no chance

To cut the animals free

 

People now remember that night

That night of seventy-nine

When the lifeboat team from

Ameland

Launched for theyr final time

On the islands winds their manes are blown

But they're now running free

 

Part of the heard of Ameland

Is galopping to the sea

Ameland - Verrassende inkijkjes in de rijke geschiedenis van het eiland Ameland

Ameland

'Ameland - Verrassende inkijkjes in de rijke geschiedenis van het eiland Ameland' is een lijvig boek van oud huisarts Oense Straatsma. De schrijver noemt het 'een studie' en naast de titel en ondertitel staat er op de achterkant nog een subtitel: 'Caleidoscopisch overzicht van de geschiedenis van Ameland'. Straatsma beschrijft de eerste bewoning op het eiland en hoe de mensen toen op de zandbult een bestaan opbouwden.  Hij noemt het gevecht met de zee, met de machthebbers, de gebruiken en regels van de Amelanders, de monniken, de indeling van het boerenland, de boerengemeenschap en het leven op het eiland in het algemeen. De ene keer bijna wetenschappelijk, dan weer anekdotisch. Het mondde uit in een caleidoscopisch overzicht van de Amelander geschiedenis.

• Ameland - Verrassende inkijkjes in de rijke geschiedenis van het eiland Ameland
• O. Straatsma
• Uitgegeven door Stichting De Ouwe Pôlle
• 2015

Nacht over Ameland

Nacht over Ameland

Psychiater Martine Kamphuis schreef een boek dat zich voor het grootste deel afspeelt op Ameland in het begin van de 20ste eeuw. Het is een kinderboek dat voor 10 plussers zelf is te lezen en dat zich heel mooi voor laat lezen aan kinderen van 8 jaar en ouder. Het is een spannend boek, tot de laatste letter en het heet 'Nacht over Ameland'. Kamhuis schrijft boeken voor jeugd en voor volwassenen. Het boek werd uitgegeven door Vuurtorenboox, de uitgeverij van de schrijfster zelf. Het kwam in 2015 uit met een herdruk in 2020. 

Het boek 'Nacht over Ameland' gaat over een jongen van een jaar of 11 die Daf heet, Daf de Vries en hij heeft een link met Ameland, al weet hij dat eerst zelf nog niet. Zijn vader, die ook Daf heet, werd op het eiland geboren en zijn oom, de broer van zijn vader, woont er nog steeds, met zijn vrouw en hun zoon. Daf’s ouders zijn er niet meer en hij zit al jaren in het weeshuis. Daar heeft hij een vriend en vriendin, Ernst en Annabel en een lieve ‘binnenvader’ en ‘binnenmoeder’ die voor hem zorgen. En dan gaat Dat naar zijn familie op Ameland, maakt er vrienden en beleeft er de meest spannende avonturen.

• Nacht over Ameland
• Martine Kamphuis
• 2015 met herdruk in 2020

Lees hier meer over Nacht over Ameland.

Column - Sporen

“De zesde editie van MTB Ameland is op zaterdag 7 en zondag 8 maart. Het mountainbike evenement in de uitdagende en ongerepte natuur van het Waddengebied biedt een programma voor alle leeftijden en niveaus.” Dat roept de organisatie van MTB Ameland trots van de daken. Fietsen in de ongerepte natuur bestaat natuurlijk niet. Zodra je je MTB pakt en een rondje over de duinen rost is die natuur niet ongerept meer. De organisatie zou het evenement moeten aanpassen en anders in ieder geval de juichende tekst op website en in nieuwsbrieven. Maak eens een wandeling en zie welke paden er gemaakt worden door wildfietsers, welke diepe sporen er achterblijven als resultaat van een rondje in de frisse lucht.

De Kunstmaand maakt zich er helaas ook schuldig aan. Kunst en natuur verdragen zich uitstekend. Vooral als het om een steketsel gaat met zakjes water die schitteren in de zon, of een raamwerk met duizenden draadjes die waaien in de wind. Of reusachtige beelden in het weiland langs de Ballumerweg. Maar dat is verleden tijd. Tegenwoordig gaat het allemaal wat kleiner en minder imponerend èn met schade aan het eiland. Soms nodigt de Kunstmaandorganisatie prutsers uit, die niet goed hebben nagedacht over hun werk. Ze vragen medewerking aan de brandweer en die vriendelijke jongens voldoen graag aan een verzoek. Het is weer eens wat anders. Het resultaat was een mislukt geval van lappen die kapot waaiden en buizen waarbij het maar niet lukte om de kleurstof de vrije loop te laten. Maanden nadien zit het eiland nog met diepe sporen van de zware brandweerwagen; ze zijn nog altijd te zien. Als ze worden gemaakt om een meisje te redden dat in een put in de duinen is gevallen, dan maalt niemand om de sporen, maar als het onder het mom van kunst gaat, dan moet de Kunstmaand zich toch echt eens achter de oren krabben of dit de weg is. Wat mij betreft in ieder geval niet. Schade aan de natuur verknoeit elk plezier aan welk kunstwerk dan ook en een mislukt kunstwerk hoort al helemaal niet thuis in de duinen. Zoiets noemen we een aanfluiting, maar dat is niet zo erg. Dat verdwijnt weer.
Nu de sporen die niet gemaakt hadden mogen worden nog.

J.F. de Jong 

Walvisvaarders - De noodlottige reis van de Jonge Eva

Maart 1725. Tijs van Texel weet het zeker: in de ijzige wateren van het verre Groenland wacht het avontuur. Nu hij en zijn beste vriend Maarten een plekje hebben veroverd op de walvisvaarder van Klaas Daalder, houdt niets hem nog tegen een held te worden en het hart van de mooie Antje te veroveren. Maar het leven op het schip blijkt meedogenloos. Barre kou, genadeloze storm en dichte mist eisen hun tol. Als de walvisvaarder dan ook nog vast komt te zitten in het ijs, keren de bemanningsleden zich tegen elkaar. Tijs en Maarten vechten om te overleven, maar de kans dat ze veilig terug kunnen naar hun geliefde Texel wordt met de dag kleiner. Zal Tijs Antje ooit terugzien? Een ijzingwekkende historische jeugdroman over hoop en wanhoop, vertrouwen en wantrouwen, vriendschap en verraad.

Tijs en Maarten zijn jongens van Texel. In het boek wordt een aantal keren Ameland genoemd: op reis van de Jonge Eva voeren ook Amelander commandeurs mee. Het verhaal van Tijs en Maarten en hun belevenissen tijdens de walvisjacht kent grote overeenkomsten met het verhaal zoals Hidde Dirks Kat dat in zijn dagboek heeft beschreven. Dit boek van Bianca Mastenbroek is speciaal geschreven voor de jeugd, maar is voor volwassen ook prima lectuur. Voor mijn doen is het iets te godvruchtig, maar gezien de tijd waar de geschiedenis speelt past dat wel.

Koop het boek in de eilander boekhandel of bestel het via deze link.

• Walvisvaarders - De noodlottige reis van de Jonge Eva
• Bianca Mastenbroek
• De Vier Windstreken
• ISBN 9789051163902
• 16 februari 2015
• € 17,99

• 
  

Zonnestroom en cultureel erfgoed

Studenten van de NHL zochten uit wat er kan met zonnestroom in het beschermd dorpsgezicht. Ze kwamen onder meer met de oplossing van een zonnelaan, zonnepanelen boven de kruin van iepen. De Burenlaan in Hollum verandert dan Zonnelaan.

Opdrachtgevers voor het onderzoek waren Provincie Fryslân, Secretariaat De Waddeneilanden en gemeente Leeuwarden.

• Zonnestroom en cultureel erfgoed
• De toepassing van PV op monumenten erin beschermde stads- en dorpsgezichten
• Nils Treffers en Theun ter Velde
• Uitgegeven door Provincie Fryslân
• Februari 2015

Ameland InZicht 9

Ameland InZicht 9

Ameland inZicht 9 is een nummer boordevol lentekriebels, gele klokken, Derk Bolt, milieujutters, Plastic Soup Surfer, bruinvis, old chaps en nog veel, veel meer.

Koop hem voor jezelf, schaf hem aan om hem in je vakantiehuis te leggen.
Zo lang de voorraad strekt zijn ook de nummers 1 tot en met 8 nog verkrijgbaar. Dat is inmiddels een prachtige stapel glossy's geworden met Ameland als glanzend middelpunt.

• Ameland InZicht 9
• Lente 2015
• Uitgever Henk Huizinga
• € 4,95

Met de MS Cheetah zuidwaarts

MS Cheetah

Zon, zee en strand, velen dromen ervan en zeker als de vakanties in aantocht zijn. Een mooie strandwandeling of liggen bakken op een handdoek in de zon, allerlei schelpjes zoeken of verbaasd kijken naar het dierlijk leven in de muien en plassen die bij laag water achterblijven op het strand. Een veel kleinere groep, waarvan veel jongeren, kijken verder en zien in de verte die streep, de horizon en worden bevangen door een stil verlangen om toch ooit eens achter die plek te kijken waar hemel en water elkaar raken. 

Nieuwsgierig naar waar de grote wereld begint. Slechts enkelen trekken de stoute schoenen aan en zetten door. Deze doorzetters regelen hun zaken en gaan die innerlijke onrust tot bedaren brengen door een dienstverband op een schip aan te gaan en te ontdekken wat die onrust heeft opgewekt. 

Zo ook Erik, die het geluk ten deel viel om een plekje te veroveren op het prachtige schip, de Cheetah, een splinternieuwe kustvaarder met een laadvermogen van duizend ton. Erik mocht aanmonsteren als lichtmatroos, de laagste in rang en jongste aan boord van de elf koppige bemanning. Hij ging totaal uit zijn dak van blijdschap. Zestien jaar oud, kennis gemaakt met de zee op Ameland en verslingerd geraakt aan die zoute waterplas, mede door het werk van zijn stiefvader die daar vuurtorenwachter was. Hoe vaak heeft hij niet door de grote verrekijker boven in het wachtlokaal naar de grote zeeschepen gekeken, als hij vader koffie bracht, die bij storm regelmatig verdwenen in een wolk van overkomend buiswater als ze in een golf doken. Daar kreeg hij nooit genoeg van. 
De schrijver van dit boek, Erik in het verhaal, denkt met dankbaarheid terug aan die jaren dat hij dit heeft mogen beleven. Het heeft zijn verwachtingen ver overtroffen. 
Zomaar wandelen langs het Empire States Building in New York, carnaval in Rio de Janeiro, paardrijden met de Vaqueros in Paraguay. Hij beschrijft het allemaal in zijn boek. 

• Met de MS Cheetah zuidwaarts
• Egbert Hoogland
• In eigen beheer uitgegeven
• ISBN 9789491439926
• 2015
• € 26,50

Wildernis, woongebied en wingewest

In ‘Wildernis, woongebied en wingewest’ beschrijft Louwrens Hacquebord hoe de bewoners van het poolgebied door de eeuwen heen onder barre omstandigheden hebben overleefd. Hij vertelt over de jacht op walvissen en ijsberen, walrussen en zeehonden, over hoe men steenkool uit de bevroren grond haalde en hoe men er tegenwoordig olie en gas wil winnen. En ook hoe natuurbeschermingsorganisaties de gebieden proberen te beschermen. Voor de één is het een bijna ontoegankelijke ijswoestijn vol uitdagingen, voor de ander de plek waar grondstoffen en fossiele brandstoffen vandaan gehaald kunnen worden, en voor weer een ander is het poolgebied gewoon een gelukzalig woon- en leefgebied. De exploitatiegeschiedenis van de poolgebieden behoort tot de meest fascinerende hoofdstukken uit de geschiedenis van de mensheid. Louwrens Hacquebord deed vijfendertig jaar lang onderzoek naar de exploitatie van de poolgebieden.

Van Ameland worden de commandeurs ter walvisvaart genoemd en met name Marten Jansen met zijn Witte Paard.

• Wildernis, woongebied en wingewest
• Louwrens Hacquebord
• Atlas Contact Uitgeverij
• ISBN 9789045027890
• 2 januari 2015
• € 17,50